AB Komisyonu’nun yayımladığı RePowerEU Planı, daha esnek bir güç sistemi ve gerçek bir Güç Birliği için pak güç geçişini hızlandırarak ve güçleri birleştirerek Rus fosil yakıtlarına olan bağımlılığı süratle azaltmak olarak tanımlanıyor.
Ayrıyeten AB Dış Güç Stratejisi; AB Güç Tasarrufu Bildiri; AB Güneş Gücü Stratejisi; Yenilenebilir Güç, Binaların Güç Performansı ve Güç Verimliliği Direktiflerinde değişiklikler; Güç Satın Alma Mutabakatları ve prosedürleri hakkında tavsiye kararı da REPowerEU paketi içerisinde yer alıyor.
GLOBAL YEŞİL VE ADİL GEÇİŞ DESTEKLENECEK
AB’nin öteki ülkelerle güç tedarikini çeşitlendirmesi ve hidrojen yahut başka yeşil teknolojiler üzerine işbirliği de dahil olmak üzere uzun vadeli paydaşlıklar kurması da ele alınıyor. AB’nin dış yatırım, işbirliği ve finansman aracı “Global Gateway” ile global yeşil ve adil geçişin ve güç diplomasisinin desteklenmesi öngörülüyor. Bu bağlamda Akdeniz ve Kuzey Denizi’nde büyük hidrojen koridorlarının geliştirilmesi; Ukrayna (RePowerUkraine teşebbüsü dahil), Moldova, Batı Balkanlar ve Doğu İştiraki ülkelerinin yanı sıra en savunmasız ortakların destekleneceği belirtiliyor ve bu bölgelerle işbirliği evrakta değerli bir yer tutuyor.
GÜÇ PLANI’NIN DETAYLARI
RePowerEU Planında öne çıkan noktalar şu halde:
I. GÜÇ TASARRUFU
Birinci etapta güç tasarrufunu yaygınlaştıracak değişikliklerin benimsenmesinin kıymetine dikkat çekiliyor ve Fit For 55 yasa paketinin tümüyle uygulamaya konulması sayesinde 2030 yılına kadar AB’nin gaz tüketiminin %30 azalmasının sağlanması hedefleniyor.
Bu doğrultuda güç verimliliği maksadına ait yönerge (Energy Efficiency Directive – EED) kapsamında belirlenen %9 tasarruf amacının %13’e çıkarılması öneriliyor.
Ayrıyeten hane halkı ve sanayiye yönelik özel irtibat kampanyaları ile kısa vadeli davranış değişikliklerini öngören ve gaz ve petrol talebini %5 oranında azaltabilecek ‘AB Güç Tasarrufu Tebliğ’ açıklandı.
RePowerEU maksatlarına erişilmesini temin için AB ülkelerinin güç tasarrufunu önceleyen vergi teşvikleri uygulayabilmesinin önü açılıyor.
II. GÜÇ KAYNAKLARININ ÇEŞİTLENDİRİLMESİ
Güç ithalatında tedarikçi çeşitlendirmesi için AB Komitesi ve AB ülkelerinin teşebbüsüyle oluşturulan ve gönüllülük temelinde işleyecek AB Güç Platformu gaz, LNG ve hidrojen alımlarında eşgüdüm ve birlikte hareketi sağlayacak.
Bir sonraki adım olarak ve ortak COVID aşı satın alım programına emsal bir biçimde AB Kurulu, katılan AB ülkeleri ismine gaz alımlarını müzakere edecek ve kontrat yapacak bir “ortak satın alım mekanizması”nın geliştirilmesini kıymetlendirecek.
Bu platform Güç Topluluğu Mukavele Tarafları olan Ukrayna, Moldova, Gürcistan ve Batı Balkanlar ülkelerinin iştirakine açık olacak.
Güç kaynaklarının çeşitlendirilmesi paket içerisinde açıklanan AB Dış Güç Stratejisi kapsamında ayrıyeten ele alınıyor.
III. YENİLENEBİLİR GÜÇ GEÇİŞİNİN HIZLANDIRILMASI
2030 maksadıyla belirlenen yenilenebilir güç gayesinin %40’tan %45’e çıkarılması gerektiği söz ediliyor.
AB Güneş Gücü Stratejisi, Biometan Aksiyon planı ve yenilenebilir hidrojen üretimine dair yeni yetkilendirilmiş yasa ortaya konuyor.
Yenilenebilir güç ve elektrik satın alma muahedeleri hakkında AB ülkelerini yönlendirmek üzere AB Komisyonu’nun kılavuz hazırlayarak sunacağı belirtiliyor.
RePowerEU kapsamındaki amaçların başarılması için yürütülecek çalışmaların AB İnovasyon Fonu ve ayrıyeten ETS sertifikalarının satışından sağlanacak ek kaynak ile desteklenmesi öneriliyor.
Yenilenebilir güç üretim müsaadelerinin verilmesi süreçlerinin hızlandırılacağı, AB işgücünün yenilenebilir güç alanında çalışacak donanıma sahip olmasını sağlamak üzere 2020 Avrupa Hünerler Gündemi çerçevesinde çalışmalar yürütüleceği belirtiliyor.
IV. AKILLI YATIRIMLAR
REPowerEU amaçları için 2022 ile 2027 ortasında 210 milyar Euro ek yatırım gerekiyor. Öte yandan Rusya’nın fosil yakıt ithalatını azaltmanın yaklaşık 100 milyar Euro tasarruf sağlayabileceği ve AB’nin pandemi sonrası kurtarma paketi kapsamında kredilerde halihazırda 225 milyar Euro mevcut olduğu belirtiliyor. Mevcut çok yıllık AB bütçesi kapsamında ahenk fonları, Ortak Tarım Siyaseti üzere farklı kanalların ve Connecting Europe Facility üzere fonların da kullanılacağı öngörülüyor.
“YEŞİL HİDROJEN, AVRUPA’NIN GÜÇTE DIŞA BAĞIMLILIĞINI SONA ERDİRMEK İÇİN GEREKLİ”
Polonya’nın iktisadı kömür madenciliğine dayanan fakat 2018’den beri Avrupa’nın birinci hidrojen vadisi olması için çalışmalar yürütülen bölgesinde gerçekleştirilen Orta ve Doğu Avrupa Hidrojen Teknolojisi Forumu’nun açılışında konuşan AB Kurulu Lideri Ursula von Der Leyen, Avrupa’nın hidrojen iktisadını oluşturduğunu kaydederek, şu noktalara işaret etmişti:
Yeni AB güç paketi “REPowerEU” AB’de yılda 10 milyon ton yenilenebilir hidrojen üretimine yönelik 2030 amacını iki katına çıkardı.
Yeşil hidrojen Avrupa’nın güçte dışa bağımlılığını sona erdirmek için gerekli; hem ticari bir fırsat hem de güç güvenliği ismine atılan çok büyük bir adım.
Avrupa’da bölgeler hidrojen ekosistemleri kuruyor. Polonya’da 2023’te lokal üretimine başlanacak hidrojen ile çalışacak otobüsler ve hidrojen teknolojisiyle ilgili işler için işgücüne yönelik marifet geliştirme programları, Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın ileri görüşlü bir sanayi siyaseti ve tıpkı vakitte büyüme stratejisi olduğunu gösteriyor.
Avrupa Birliği hidrojene geçişi hızlandırmak için üç bahiste bölgelerin “ortağı” olarak takviye sağlıyor: sanayinin muhtaçlığı olan öngörülebilirliği sağlıyor, büyük ölçekte kamu yatırımları yapıyor ve ileri düzeyde araştırma ve özel kesim ittifaklarını destekliyor.
AB’nin pandemi toparlanma planı (NextGenerationEU) mevcut fiyatlar ile €800 milyar kıymetinde ve bunun 1/3’ünden fazlası Avrupa Yeşil Mutabakatı için belirlenen amaçların finansmanına yönelik ve yenilenebilir hidrojen üretmek için kâfi yenilenebilir elektriğin sağlanması açısından değerli. Toparlanma planının €9,3 milyarı direkt hidrojen projelerine ayrılırken, devlet yardımları açısından hidrojen bir öncelik olarak belirleniyor.
Hidrojenin bu yaz Ortak Avrupa Çıkarlarına Yönelik Projeler (IPCEI) kapsamına alınması ve €50 milyar üzerinde bir kıymete sahip büyük sanayi odaklı kamu-özel dal paydaşlığı yatırımlarının başlatılması planlanıyor.
Sanayi, kamu otoriteleri, sivil toplum ve öbür paydaşları bir ortaya getiren Avrupa Pak Hidrojen İttifakı yanı sıra yeni açıklanan Pak Hidrojen İştiraki ile €2 milyar büyüklüğünde araştırma ve inovasyon finansmanı aracılığıyla yeşil hidrojen teknolojilerinin endüstriyel uygulaması sağlanacak.