CHP’li Sertel: Çaykur en son 6 yıl evvel kar etti
ÇAYKUR’un bilanço ve hesaplarının görüşüldüğü KİT Komitesi toplantısında kurumun son 5 yıldır ziyan etmesi gündeme geldi. Muhalefet milletvekillerinin kurumun zararlarına ait eleştirisini yanıtlayan ÇAYKUR Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim, “Sayıştay’ın defaatle bize söylediği; alabildiğiniz kadar çay, satabildiğiniz kadar çay almanız gerektiği. Hazine ve Maliye Bakanlığı da bizi bu bahiste yönlendiriyor lakin üreticileri mağdur etmemek, özel dala ezdirmemek, itmemek için geçen yıl biz çok derecede çay almış olduk. Karşılığında da çay parasını peşinen vermek için ister istemez kredi alıyorsunuz, krediyle veriyorsunuz. Bizim de faaliyette ziyanımız yok aslında, sonuç olarak yapmış olduğumuz ziyan kredi faizinden yaş çay kaynaklı zararlardır” diyerek ziyanı fazla ölçüde yaş çay alımlarına bağladı.
“EN SON 2016 YILINDA KAR ETTİ”
ÇAYKUR’un en son 2016 yılında 82 milyon TL kar ettiğini, Varlık Fonu’na devredildiği 2017 yılından bu yana ziyan açıkladığını tabir eden CHP İzmir Milletvekili Atila Sertel, “Aslında, kurum kâr eder bir kurum zira ÇAYKUR güçlü bir kurum. 1947’de merhum İsmet İnönü’nün kurdurduğu fabrikalarda 1935’te Rize’de ziyareti sırasında Dursun Kazmaz’ın makalesinde geçtiği üzere, orada çayı tadan merhum İsmet İnönü ‘Buna sahip çıkalım, bu bitkiye sahip çıkalım; bu, Rize’yi kurtaracaktır.’ diyen insan olarak ÇAYKUR’un kuruluşunda ve fabrikaların kuruluşunda ön almış ve o periyoda kadar Zihni Derin’in uğraşlarıyla 1937 yılında Rusya’dan getirildiği söylenilen çayın bir üretimine başlanması hem de Türkiye’nin gereksinimini karşılamada çok kıymetli bir kuruluş olması açısından bu kurumun ayakta kalması ve hayatta kalması kelam konusu. Ancak 1900’lü yıllarda, 2000’li yıllarda, 2016’ya kadar kâr eden bu kuruluş 2016 yılında 82 milyon kâr ettikten sonra o gün bu gündür yani 2016’dan bu yana kâr edemiyor” dedi.
ZARARIN YARISI FAİZ GİDERLERİNDEN
Faiz’in nas olarak değerlendirildiği bir periyotta ÇAYKUR ve öteki birçok KİT’in faaliyetlerini devam ettirmek için kredi kullandıklarını ve hatırı sayılır ölçüde faiz ödediklerini vurgulayan Atila Sertel, şunları söyledi:
“Özellikle Varlık Fonu’na devredildikten sonra ziyanının 700 milyon TL olduğunu görüyoruz. Ağır bir biliyoruz. Artık, bir faiz sarmalına girmiş ve bu düşünceye da Sayıştay da bu unsurlarda daima dikkate sunuyor, diyor ki: ‘Sizin faiz sarmalından kurtulmanız lazım; bu, kuruluşun geleceği açısından çok değerli.’ O denli ki 2018 yılında 657 milyon TL, 2019 yılında 635 milyon TL, 2020 yılında 547 milyon TL, 2021 yılında ise 503 milyon 840 bin TL ziyan edilmiş. 2021 yılı ziyanı 2017 yılı oranına nazaran yüzde 88 oranında büyümüş. Yani faizin ‘nas’ olarak değerlendirildiği bir periyotta 2019 yılında 394 milyon 638 bin TL, 2020 yılında 322 milyon 609 bin TL faiz ödemiş kurum. Bu faizler de kurumun belini büküyor ve ziyana uğratıyor. Aslında kurum bu faiz sarmalından kurtulsa çay üreticisine büyük takviye verecek, ürettiğiyle kendini çevirecek ve kâr edecek bir kuruluş hâline getirilebilir. Bu hususta burada siyasi iktidarın bu ÇAYKUR’un bu faiz sarmalından kurtarılması için gerekli müdahalenin yapılması gerektiğini ve iktidarın bu mevzuda ÇAYKUR’u kendi yazgısıyla baş başa bırakan bir yapı olarak değil, takviye veren bir yapı olarak ortaya çıkmasını çok isterim.”
“ÇAY KANUNU BİR AN EVVEL ÇIKARILMALI”
Kurumun ısrarlı talebine karşın “Çay Kanunu”nun çıkarılmadığını lisana getiren CHP Milletvekili ve KİT Kurulu üyesi Atila Sertel, “ÇAYKUR’un çay kanunuyla ilgili talebi oldu ancak bir türlü çıkarılamadı. Biz de Cumhuriyet Halk Partisi olarak çay kanunu hazırladık ancak bu çay kanunu da yok edildi, gitti. Buradan siyasi yapıya düşen, iktidar partisine düşen vazife Genel Müdürle, yetkililerle, Tarım Bakanlığıyla, uzmanlarla, çay konusunda bilgi sahibi olan ve o mevzuda görüşleri olan beşerlerle toplanarak bir çay kanunu hazırlayıp kesinlikle Meclise getirmeleri gerekiyor. Fakat alışılmış buradaki arkadaşlar bunu yapamazlar, biliyorum; en azından benim sesimi saray duysun, saraydaki bürokratlar duysun, bu kanunu hazırlayacak olanlar duysun ve onlar hazırlasınlar, buradaki arkadaşlar imzalasınlar ve biz çay kanununu birlikte Meclisten geçirmiş olalım” diye konuştu.
BEYAZ ÇAY SORUSU
2020 yılında kilosu 3 bin liraya mal edilen beyaz çay üretimine ait sorular da yönelten Sertel, “Cumhurbaşkanına beyaz çay gönderiyor musunuz? Ne kadar gönderiyorsunuz? Sarayda beyaz çay tüketimi konusunda bir bilginiz var mı? Gönderiyorsanız bunun karşılığında bir ödeme alıyor musunuz” diye sordu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
