-
Son vakitlerin en tanınan kripto para fenomeni NFT (non-fungible token) yani dijital sanat yapıtları çılgınlığı tüm dünyada yayılıyor.
-
NFT’ler birinci olarak ABD’de Christie’s müzayede konutu tarafından 69,3 milyon dolara satılan Beeple takma isimli dijital sanatkarın kolaj fotoğraflardan oluşan yapıtı tüm dünyanın dikkatleri üzerine çekti.
-
NFT furyasına geçtiğimiz günlerde Türkiye’den de bir isim katıldı. Galata Köprüsü ve Karaköy’e konut sahipliği yapan “Fractal İstanbul – Pandemi” isimli eser Blockchain ile imzalanarak satışa çıkarıldı.
-
Milyon dolarlık satışlar ile gündeme gelen NFT ile ilgili uzmanlar kritik bir ihtarda bulundu.
Bitcoin’in klasik para ünitelerine dijital bir alternatif olarak ortaya çıktığı bu devirde, NFT’ler de artık koleksiyon yapıtlarına dijital bir karşılık olarak kendini gösteriyor. Gün geçtikçe daha yüksek fiyatlara alıcı bulmaya başlayan NFT’lerde gelecek görenlerin yanı sıra, kısa müddette patlayacak bir balon olduğunu düşünerek kuşkuyla yaklaşanların sayısı da az değil.
KRİPTO SANAT ÇAĞI MI BAŞLIYOR YOKSA BU BİR BALON MU?
TRT’nin haberine nazaran; rekor kıran satışından çabucak bir gün evvel açıklama yapan Beeple bile -gerçek ismi Mike Winkelmann- “Dürüst olmak gerekirse, ben şahsen bunun bir balon olacağına inanıyorum ve bizler de şu anda bu balonun tam olarak içerisindeyiz” dedi. Yalnızca Beeple değil, hususa kuşkuyla yaklaşan ve NFT alıp satanları kripto-dolandırıcılar olarak gören pek çok kişi var. Rekor satışa imza atan Christie’s müzayede konutunun eski açık artırma vazifelisi Charles Alsopp ise NFT’leri satın alanları “ahmak”, NFT’leri ise “anlamsız” olarak tanımladı.
Gün geçmiyor ki internette karşımıza NFT ile ilgili bir haber çıkmasın. Lakin her yeni gelişmekte olan teknoloji üzere NFT’lerin de olumsuz yanları bulunmakta. NFT üreten dijital sanatkarlar ve bunları alan koleksiyonerler bu olumsuz istikametleri büyüme ve gelişme sancıları olarak nitelerken, eleştirel çevreler ise bunun kısa vadede patlayacak bir balon olduğu görüşündeler.
Yalnızca sanal dünyada var olan nesnelere kıymet atayan NFT’ler dijital sanatkarlar için bulunmaz bir gelir kaynağı haline dönüşüyor. Microsoft Word kullanarak yaptığı Kobe Bryant portresini 28 bin dolara satan Nijeryalı dijital sanatçı Osinachi “Bundan evvel masama yemek koyacak parayı güç denkleştiriyordum, ta ki dijital sanat bunu değiştirinceye kadar” diyor.
İŞTE NFT İLE YAPILAN FARKLI SATIŞLAR
Dünyanın birinci dijital konutu satışa çıktı. Dünyanın birinci dijital NFT meskeni olan Mars House, kısa mühlet evvel 515 bin dolara satıldı. Dijital meskenin yeni sahibi, sanal mülk için dijital sanatçı Krista Kim’e 288 Ethereum ( yaklaşık 515 bin dolar) kripto para ödedi.
Dijital sanat NFT’ler son vakitlerde sık sık manşetlerde yer alarak gündemdeki yerini önümüzdeki günlerde de koruyacağa benziyor. Geçtiğimiz günlerde de Twitter’ın CEO’su Jack Dorsey tarafından 2006 yılında atılan birinci tweet, Türk kökenli Sina Estavi tarafından 2,9 milyon dolara satın alınmıştı.
Öte yandan geçtiğimiz günlerde NFT furyasına Türkiye’den de bir isim katılmıştı. Tarık Tolunay isimli dijital sanatçı, Galata Köprüsü ve Karaköy’e mesken sahipliği yapan “Fractal İstanbul – Pandemi” isimli yapıtını Blockchain ile imzalayarak satışa çıkardı. 20 Ethereum’a alıcı bulan Blockchain ile imzalan yapıtın tek özgün hali, yaklaşık 36 bin dolara satılmış oldu Tolunay’ın yapıtı non-fungible token ile Türkiye’den birinci yapılan birinci satış olarak kayıtlara geçti.
Eserin dijital ortamda imzalanmış ve bu sayede kopyalanamaz bir yapıya sahip olan özgün halini satın alan kişi ise İranlı bir koleksiyoner olduğu açıklandı.
NFT NEDİR?
Kripto paraların süratli bedel artışı sonrası düzgünce yaygınlaşan NFT, blok zinciri teknolojisini kullanarak oluşturulan varlıkları tanımlamak için kullanılıyor.
Öteki bir deyişle bu teknolojiden faydalanan NFT, kullanıcılara yepyeni ve kopyalanamaz varlıklara sahip olma bahtı veriyor. Özel bir şifreleme yoluyla harfler ve sayılardan oluşan 40 karakterlik koda dönüştürülen NFT’lerin her biri başkasından farklı oluyor.