Hepimiz internete girip web sayfalarını görüntüleyebilmek için internet tarayıcılarını kullanıyoruz. Birden fazla kimse değişkenlik gösteren kullanım alışkanlıklarına nazaran tek bir tarayıcıyı devamlı olarak kullansa da, sürat tecrübesi etkileyen kıymetli bir kriter. Sayfaları geç ve sorunlu yükleyen, günümüz kurallarına ahenk sağlamayan yazılımlar hayli hudut bozucu olabiliyor.
Neowin, her ay tarayıcılara dair pazar hisseleri üzere değerli istatistikleri kaydedip raporlayan bir teknoloji platformu. Yayınlamış oldukları bilgilere nazaran Google Chrome en büyük kullanıcı tabanına sahip programken, çabucak akabinde ikinci ve üçüncü sırada Edge ile Firefox geliyor. Pazarda yer edinmek isteyen Vivaldi üzere birtakım uygulamaların da olduğu ancak pek tanınan olmadıkları biliniyor.
Peki bu saymış olduğumuz tarayıcılardan hangisi en yeterli performansı sunuyor ve sayfaları düzgün bir biçimde yükleyebiliyor? Bu soruyu cevaplamak kullanıcının bilgisayar bileşenlerine, kullanım biçimine ve gereksinimlerine nazaran biraz güç olsa da ilgili kaynaktan derlediğimiz yazımızda 4 tanınan tarayıcıyı performansları bakımından inceleyip karşılaştıracağız.
Chrome, Edge, Firefox ve Vivaldi hem AMD hem de Intel olmak üzere iki farklı işlemci kullanan donanımlar üzerinde test edildi. Siz de birebir testleri gerçekleştirebilirsiniz ancak bilgisayar bileşenlerinize nazaran suratın değişkenlik gösterebileceğini aklınızdan çıkarmamalısınız.
Normal bir kimse -ki buna muharrir olarak ben de dahil- kullandığı tarayıcının Jetstream üzere testlerde ne kadar puan alabildiğini pek önemsemiyor. Yeniden de dört tanınan tarayıcı ortasında bir karşılaştırma yapacaksak sayısal datalara muhtaçlığımız var ve Jetstream bunu yapabileceğimiz en uygun platformlardan biri. Testler, tarayıcıların nispeten şiddetli sayılabilecek iş yükleriyle nasıl başa çıkabileceklerini pek âlâ bir biçimde ölçüyor. Web siteleri geliştikçe ve web üzerinden çalışan uygulamalar arttıkça tarayıcıların JavaScript performansları epey değerli hale geliyor.
JetStream 2, tarayıcımızın web uygulamalarındaki performansını ölçmemizde yardımcı olan karmaşık bir kıyaslama aracı. Çalıştırıldığı anda süratli başlayan ve kodu en kısa müddette yürüten program daha fazla puan alıyor.
JetStream 2 testine bakıldığında Chromium baz alınarak geliştirilen Chrome, Edge ve Vivaldi’nin benzeri süratlerde web uygulamalarını yükleyebildiği görülürken; FireFox biraz daha makus sayılabilecek performans sergiliyor. Bu durum günlük kullanımlarda çok az da olsa fark edilebilir.
MotionMark testi ise Chrome’un temel almış olduğu Blink motorunun rakiplerine kıyasla sunduğu olumlu sürat farkının daha anlaşılabilir hale gelmesini sağlıyor diyebiliriz. Bu test, tarayıcıların karmaşık efekt ve grafikler karşısında vereceği yansıyı ölçerek puanlama yapıyor. En yeterli ve süratli grafik sürece yeteneğine sahip olan tarayıcı daha yüksek puan alıyor.
Chrome iddia edebileceğiniz üzere en yeterli puanı alırken, Microsoft’un gözbebeği Edge ikinci ve Chromium tabanlı bir öbür tarayıcı olan Vivaldi ise üçüncü sırada bulunuyor. Firefox ise tekrar dördüncü sırada. MotionMark özelinde AMD ve Intel işlemciler ortasında göze çarpan bir performans farkı ise görülmüyor. Anlaşılan o ki yazılımlar grafik sürece bakımından her iki donanım için de gereğince optimize edilmiş.
Üçüncü Speedometer 2.0 testi ise web uygulamalarının çalışması esnasında tarayıcıların karşılık verme müddetini ölçüyor. Şayet tarayıcınızın puanı ne kadar yüksek olursa web siteleri ve uygulamaları o kadar sağlıklı kullanabilirsiniz. Sonuçlar bu testte ise kısmen garipleşiyor. AMD platformunda Firefox rakibi Edge ve Vivaldi’yi yenerken, Intel tabanlı işlemcilerde neredeyse eşit performans gösteriyor. Chrome ise her iki sistemde de öteki tarayıcılardan epey üstün bir sürate sahip.
Son yapılan testler ise çok daha az bilimselliğe sahip. Birçok bilgisayar kullanıcısı kullandığı tarayıcının performansını kullandığı RAM ölçüsüne nazaran kıyasladığı için bunu da es geçmedik. Olağan kurallarda bir programın kullanmış olduğu bellek ölçüsü onun yavaşlığını yahut süratli olduğunu göstermezken, aksi bir durum (örneğin memory leak) kelam konusu değilse genel kanının tersine performansı arttıran bir şeydir. Mesela Windows 10/11 üzere yeni jenerasyon işletim sistemleri bu nedenle öncüllerine nazaran daha süratli çalışırlar.
Her bir tarayıcının ne kadar RAM tükettiğini görmek için bir YouTube görüntüsü, alışveriş sitesi, büyük dökümanlar ve karmaşık seviyede animasyonlar bulunan web siteleri çalıştırılıp kaynak kullanımı takip edildi. Sonuçlar biraz şaşırtıcıydı denilebilir.
Oldukça tanınan olan bir inanışın bilakis Chrome en fazla RAM tüketen tarayıcı değildi. Microsoft Edge’den yaklaşık 350 MB (ki bu hiç azınsanamayacak bir rakam), Firefox’tan ise 10 MB daha az bellek tüketimine sahip olduğu görüldü. Vivaldi ise 10 adet sekme için yalnızca 960 MB RAM kullandı.
Microsoft Edge’in bu biçim durumlarda belleğinizde epey büyük alanlar işgal etmesini engellemek istiyorsanız, faal olarak çalışmayan sekmeleri dondurma özelliğini kullanabilirsiniz. Uyuyan Sekmeler’i aktifleştirdikten sonra sekme başına yaklaşık 30-40 MB kadar RAM tasarrufu sağlamanız mümkün ancak testteki on sekmeden dokuzu uykuya alındığında pek bir fark görülmediğini söylememizde fayda var. Çok ölçüde bellek tüketimi olan sekmelerle faal olarak iş görürken daha âlâ bedeller alınabilir.
Pek bu türlü olduğu söylenemez. Chrome evet, ham performans ve web sayfaları ile hayli uygun uyumluluğa sahip olma bakımından epey yeterli sonuçlar sunsa da farklı açılardan bakıldığında rakiplerinin gerisinde olduğu görülen bir tarayıcı.
Eğer performanstan biraz daha feragat edip kapalılığı önemseyen bir yazılım kullanmak istiyorsanız Firefox sizin için âlâ bir seçim olabilir. Çok az bir halde Firefox ile düzgün çalışmayan birtakım web sayfaları var olsa ve rakiplerine kıyasla bir ölçü yavaş sayılsa da birçok problemsiz bir halde açılıyor diyebiliriz. Piyasaya hakim olan Chromium’dan kurtulmak ve rekabetin artmasını istiyorsanız da Firefox en âlâ alternatif ve dostunuz haline geliyor.
Ek olarak şunu da belirtmemiz gerekiyor ki, birçok web programcısı siteleri Chromium tabanlı olan Edge, Chrome, Vivaldi üzere tarayıcılara özel optimize bir biçimde geliştirdiğinden Firefox ve Apple Safari daha düşük performans gösterebilmekte. Birçok geliştirici alternatif tarayıcıları pek önemsemediğinden, Firefox ve Safari de Chrome’a kıyasla çok daha az kullanıcıya sahip olduğundan işler kısır döngü halinde çıkmaza giriyor. Kullanıcı az olunca geliştirici zahmete girmiyor, optimize olmayan sayfalar yüzünden de kullanıcılar bu tarayıcıları tercih etmekten uzak duruyor.
Bu garipliğin önüne geçmek için Google, Microsoft, Mozilla ve Apple “birlikte uyumlu bir halde çalışabilirliği” arttırmaya yönelik çalışmalar başlattılar. Umuyoruz ki Firefox bu teşebbüsle birlikte epeyce olumlu bir yükseliş yakalayabilecek. En azından bu türlü bir potansiyeli var diyebiliriz.
Bir öbür Chrome alternatifi ise Microsoft Edge. “Startup Boost” özelliği sayesinde tarayıcı tıklar tıklamaz anında başlatılırken, en âlâ parola yöneticilerinden birine sahip olduğu söylenebilir. Ben şahsen müellif olarak güvenlik bakımından tarayıcıların dahili parola yöneticilerinin kullanılmasını tavsiye etmesem de azınsanamayacak bir kesim bu özelliklerden faal olarak faydalanmakta. Kendisiyle bir arada gelen optimizasyon özellikleri, uyuyan sekmeler ve dahası nedeniyle Edge tercih edilebilecek rakiplerden.
Ayrıca Windows’ta en düzgün görselliğe sahip tarayıcı olduğunu da söyleyebiliriz. Elbette ki yalnızca görünüşüne bakarak tarayıcı seçmiyorsunuz ancak Chrome ile kıyaslayınca bariz fark olduğunu anlıyorsunuz. Edge’in aksiliklerine gelecek olursak da en büyük sorun çok fazla data toplaması. Gayeli reklamcılık ve teklif düzeneği çok ağır bir biçimde kullanılıyor. Microsoft’un bu davranışları kullanıcıları da epeyce bezdirmiş durumda.
Vivaldi ise eski Opera geliştiricilerinin başlatmış olduğu bir proje. Her şeyin en uygununu birleştirme üzere bir gayeleri var. Chromium üzerinde konseyi bu yazılım hem saklılığa odaklanıyor, hem de kâfi performans ve kişiselleştirmeyi sunuyor. Ne Chrome kadar bilgi topluyor, ne de o kadar berbat bir görünüme sahip. Tek sorunu yeni kullanmaya başlayan kimseler için çok fazla ayar barındırması lakin biraz vakit ayırmanız durumunda performans ve sayfa uyumluluğundan ödün vermeyen çok hoş bir tarayıcı elde etmiş olacaksınız. Üzücü yanı şu ki, iOS sürümü yok ve çeviri üzere birtakım temel özellikleri Chrome ile Edge’e kıyasla hayli berbat sayılabilir.
Bu anlattıklarımızı süratlice özet geçmek için bir karşılaştırma tablosu da hazırlandı. Tabloda göz attığımız her tarayıcı için artı ve eksileri rahatlıkla gözlemleyebileceksiniz.
Tarayıcılar: | Artılar: | Eksiler: |
Firefox |
|
|
Edge |
|
|
Chrome |
|
|
Vivaldi |
|
|
Sonuç
En nihayetinde Windows sistemlerde en âlâ tarayıcıyı seçmek için performans değerli bir kriter olsa da yalnızca buna bakmak epeyce yanlış diyebiliriz. Zımnilik, özellikler, kullanışlılık üzere şeylerle bir arada bir istikrar yakalanması kıymetli konulardan. Sıradan bir kullanıcı çoğunlukla Chrome kurup geçecektir çünkü işini yapan sade ve süratli bir tarayıcı. Birebir vakitte bilgisayarla çok ilgilenmeyen biri için yüksek sürat bilgi kapalılığından çok daha önemli.
Eğer hem gizliliğimi koruyayım hem de süratten ödün vermeyeyim diyorsanız Vivaldi kullanabileceğiniz en güzel yazılımlardan. Böylelikle Google tarafından bilgileriniz toplanmadan daha akıcı bir internet gezintisi yapabileceksiniz. Lakin işi daha da ilerletip hem zımnilik hem de kodlarında ne olduğunu bileyim derseniz Firefox sizin için en makul seçim olacaktır.
Eklemek istedikleriniz varsa yorumlarda belirtebilir, sorularınız içinse Technopat Toplumsal üzerinde husus açabilirsiniz. Esen kalın.