Tüm dünyayı etkileyen Kovid salgınının sıhhat dışında yansımaları, tesirleri de oluyor. Bunlardan biri de çip üretiminin talebi karşılayamaz hale gelmesi. Salgının yarattığı yeni çalışma ve eğitim formu, 5G telefonlara geçiş üzere ögeler bilgisayar, 5G telefon, ağ eserleri olmak üzere birtakım eserlere talebi inanılmaz artırdı. Bu ağır talebe salgın nedeniyle üretim, lojistik, dağıtım şartlarının uzaması da eklenince çip üretimi, artan talebe yetişemez oldu. Bunun sonucunda bilgisayar, otomotiv, akıllı telefon (özellikle 5G telefon) üzere dallar bu meseleden etkilenmeye başladı.
Kovid salgını nedeniyle talebin arttığı kesimlerin başında gelen network (ağ) kesimi, global çip krizinden etkileniyor mu? Dünyanın en büyük network eserleri üreticisi olan TP-Link‘in Ülke Müdürü Ryan Yang, çip krizinin network bölümüne tesirlerini ve Türkiye pazarına yansımalarını açıkladı.
Konuttan çalışma, uzaktan eğitim, 4G’den 5G’ye geçiş üzere olguların başta bilgisayar, telefon ve ağ eserleri üzere eserlere talebi çok önemli oranda artırmasıyla patlak veren global çip krizinin, içinde çip yer alan tüm eserleri ve bu eserleri üreten bölümleri etkilediğini belirten Yang, “Dünyada beş çip üreticisi var ve bunların üretim kapasiteleri aşikâr ve bu kapasiteyi kısa vadede artırmak mümkün değil. Bu nedenle network kesimi de dahil eserlerinde çip kullanan tüm kesimlere yansıyan bir sorun yaşanıyor. Kimi kesim ve/veya şirketler çip temininde sorun yaşıyor. Eser temin edilse bile fiyatlar arttı ve artmaya devam ediyor” diyor. Çip ya da cipset fiyatlarında kriz başından bu yana yüzde 15-30 ortası artış olduğunu açıklayan Yang, bu fiyat artışının çip kullanan kesimlere ve eserlere de yansıdığını belirtiyor.
“Çipset stoğumuzu artırdık”
TP-Link’in çok büyük üretici olması nedeniyle çip tedariğinde çok önemli bir sorun yaşamadığını ve önümüzdeki devir de daha az etkilenmek için tüm planlamaları yaptıklarını vurgulayan Yang, “TP-Link eser yöneticileri, çip üreticileriyle daima ilişki halindeler ve planlamalarını daha uzun vadeli olarak yapıp üreticilerle paylaşıyorlar. Daha evvelce üçer aylık yapılan üretim planları, artık altı aylık, hatta yıllık yapılıyor. Bu sayede altı-oniki ay sonra üretilecek eserler için gereken çip gereksinimimizi üreticilere bildiriyoruz. Her ay ve her çeyrek periyot bu iddialarımızı gözden geçirip, bilgi paylaşımına devam ediyoruz ve daha erken devirde cipsetleri temin ediyoruz. Kriz öncesi periyoda nazaran chipset stoğumuzu da arttırdık; daha fazla stokla çalışıyoruz” diyor.
Bu sayede çip temininde kıymetli bir sorun yaşamadıklarını söz eden Yang, bilhassa talep ağır eserlerin üretimine daha fazla odaklandıklarını belirtiyor. Konuttan çalışma/uzaktan eğitim nedeniyle Wi-Fi erişim ve kapsama tahlillerine talebin çok önemli arttığını söyleyen Yang, “Menzil genişleticiler, Mesh ağ eserleri, yönlendiriciler (router), adaptörler üzere eserlerde kasvet yaşamadık ve yaşamayacağız. Zira bu eser kümelerine öncelik veriyoruz. Kullanıcıları mağdur etmemek üzere planlama ve üretim yapıyoruz” diyor.
Network eserlerinde fiyat artışı olacak mı?
Global çip krizinin 2022 yılı sonuna kadar devam edeceğini öngördüklerini belirten Yang, “Network, PC, akıllı telefon, IoT aygıtı üzere eserlere talep hala yüksek düzeylerde. Bilhassa 5G’ye geçiş hızlandıkça, 5G kullanan ülke sayısı arttıkça telefon talebi de katlanarak artıyor. Bunlara bir de çip üretiminde son derece değerli bir rolü olan su badiresi, kuraklık sorunu da eklenince ne yazık ki bu süreç uzayacak” diyor.
Talebin katlanarak artması, buna rağmen üretiminin artan talebe yetişememesi, çip fiyatlarını önemli oranda artırdı ve kriz devam ettikçe bu artış da sürecek. Çip fiyatlarındaki artıştan network bölümünün de öteki dallar üzere etkilendiğini söyleyen Yang, “TP-Link olarak bugüne kadar tüketicilere mümkün olduğunca bu artışı yansıtmamaya ya da en az oranda yansıtmaya çalıştık. Lakin kriz devam ediyor ve çip fiyatları daima artıyor. Bunun sonucunda -her marka network ürününde- önümüzdeki devir fiyat artışı kaçınılmaz olacak” diyor.
TP-Link’in bu fiyat artışında da büyük üretici olmasının avantajını kullanıcılara sunmak üzere çalışmalarını sürdürdüğünü vurgulayan Yang, “Tüm dünyada network eserlerinin fiyatları artıyor ve her marka etkileniyor. Türkiye’de de artıyor ve artmaya devam edecek ne yazık ki! Ancak TP-Link olarak bu artışı en az düzeyde tutuyoruz. Daha büyük bir kriz oluşmazsa fiyat artışını düşük düzeylerde tutmaya uğraş edeceğiz” diyor.
“Biz büyük üreticiyiz, büyük markayız. Bu büyüklüğümüzü bu türlü kriz anlarında göstermek zorundayız” diyen Yang, bugüne kadar eser temininde kullanıcılara sorun yaşatmadıklarını; salgının en güçlü günlerinde, talebin birden katlanarak arttığı vakitlerde süratlice eserleri getirip satışa sunduklarını, kullanıcıları mağdur etmediklerini vurgulayarak “Kaçınılmaz olan bu fiyat artışında da –şartlar elverdiğince- kullanıcıyı gözeten marka olacağız” diyor.