Dijital sanat yapıtı ve tweetler üzere dijital varlıklar NFT’ye dönüştürülerek milyonlarca dolara satılmaya başlandı Hatta Escort Ferhatpaşa Tesla’nın kurucusu Elon Musk bir müzik satışa sundu Jack Dorsey’in birinci tweeti 2 5 milyon dolara bir Türk tarafından satın alındı sanal ortamdaki bir mesken 515 bin dolara satıldı Bu Ferhatpaşa Escort Bayan üzere olaylar sonrası herkesin aklında NFT nedir bir eser nasıl NFT’ye çevrilir ve nasıl bu kadar yüksek paralar ödeniyor üzere sorular belirmeye başladı NFT hakkında en merak edilen soruları sizler Ferhatpaşa Escort için yanıtlıyoruz
NFT Nedir
NFT yani Non Fungible Token içerisinde fotoğraf ses evrakı görüntü yahut fizikî bir varlığın dijital karşılığının ispatını bulunduran eşsiz dijital varlık olarak tanımlanabilir Temelleri 2017 de Ethereum da atılan NFT ler 2021 de kripto para dünyasının en tanınan hususlarından biri haline geldi Bugün NFT ler yaygın olarak dijital sanat yapıtları için kullanılırken interaktif oyun öğeleri ve spor koleksiyon kartları üzere farklı kullanım alanı da bulunuyor
NFT nin başka kripto paralardan farkı nedir
Non Fungible Token bölünemeyen ve aynısından bir daha üretilmesi mümkün olmayan token manasına gelir Fungible olan Bitcoin ve Ether üzere kripto paraların bilakis NFT ler eşsiz dijital varlıklardır Bir örnekle açıklamak gerekirse bugün bir Bitcoin i yahut Ether i modüllere bölerek alıp satın alabilir ve tıpkı kripto parayı kendi ünitesinde takas edebilirsiniz Lakin özel bir dijital varlık olan NFT nin bir gibisi olmadığı için öteki bir token ile takas edilemez İçsel bedeli ise üreticisi yahut yatırımcısı tarafından belirlenir
NFT ler nasıl üretilir
NFT ler Ethereum geliştiricileri tarafından hazırlanmış ERC 721 token standardına nazaran üretilirler Kullanıcıların blockchain in teknik dünyasında boğulmaması için sürecin basitçe gerçekleştirilmesini mümkün kılan platformlar bulunuyor NFT üretebilmek için gereksiniminiz olan tek şey dijital kripto para cüzdanıdır NFT olarak üretmek istediğiniz belgeyi bu platformlar aracılığıyla IPFS sistemine yükledikten sonra NFT nin değiştirilemeyecek parametrelerini belirlemeniz gerekir NFT den kaç tane üretileceği fiyatı bir sonraki satışında size ne kadar hisse ödenmesi gerekeceği üzere özellikleri belirlendikten sonra blockchain ağının süreç fiyatı ödenerek NFT ler üretilmiş olur Sürecin tamamlanmasıyla birlikte NFT ler cüzdanınıza aktarılarak üretimin gerçekleştirildiği tüm blockchain de kayıt altına alınır
Nasıl NFT sahibi olurum
NFT lerin sergilendiği ve satın alındığı platformlar da bulunuyor Bu platformlarda beğendiğiniz NFT lere üreticisinin belirlediği formda açık artırma yahut direkt satın alma seçenekleriyle sahip olabilirsiniz Satın alma süreci tamamlandığında NFT üreticinin cüzdanından sizin cüzdanınıza transfer olacaktır İsterseniz satın aldığınız NFT leri pazar yeri uygulamaları üzerinden yine satışa çıkarabilirsiniz
NFT bir yatırım aracı mıdır
NFT ler dizaynları gereği öteki kripto para ünitelerinden farklıdırlar ve bedellerini buyruk tahtasından çok yapıtı üreten kişi yahut yatırımcısı belirler Yatırım konusunu dijital sanat yapıtı üzerinden yorumlayacak olursak fizikî sanat yapıtına yatırım yapmaktan çok da farkı yok Misal formda koleksiyon kesimi olarak satın aldığınız bir varlığın pahasını o varlığın ne kadar az olduğu yaşı ve kozmetiği üzere parametreler belirler
NFT lerin nasıl bir tesiri olacak
NFT lerin bugünkü kullanım alanlarını dikkate alırsak birinci olarak fikri mülkiyet sorunlarını çözdüğünü söyleyebiliriz Dijital ortamda bir yapıtı kopyalamak çok kolay iken NFT eser haklarının kime ilişkin olduğunu ortaya koyarak bu sorunu çözüyor Programlanabilir bir dijital varlık oldukları için sanatkarların bir sonraki satıştan alacakları hisseler da NFT nin içine kodlanabiliyor Böylelikle satışın gerçekleşmesi durumunda ilgili ölçü sanatkarın cüzdanına otomatik bir halde aktarılıyor Yapıtların dijital olması dünyanın her yerinden her tipte kullanıcının satın almasına imkan sağlıyor Müşteri kitlesi dijitalleşme sayesinde genişledikçe yapıta ulaşabilen ve yatırım yapmak isteyen kişi sayısı artıyor ve talep artıyor talep arttıkça fiyat yükseliyor Talep arttıkça arz da artıyor Hem daha fazla eser hem de farklı fiyat düzeylerinde eserler piyasaya çıkıyor Bu da yatırımcı ve sanatsever açısından ulaşılabilirliği arttırıyor daha çok yapıtın satılmasını sağlıyor Ekosistem genişliyor
NFT lerin özgünlüğünden nasıl emin olabilirim
Kripto para ekosisteminde şahısların repütasyonuna epeyce ehemmiyet verilir NFT üreten ve satışa koymak isteyen sanatkarlar yapıtlarının orjinal olduğunu kanıtlamak için NFT pazar yeri uygulamalarının kullandığı doğrulanmış profil akışından geçerler İlgili sanatkarın cüzdan adresi bilgisine sahipseniz ki bu adresler ödeme alma emeliyle halka açık bir biçimde paylaşılır yapıtın özgünlüğünü teyit etme bahtınız olur Buna ek olarak NFT nin hareketlerini blockchain izleme uygulamasından takip ederek hem sanatkarın hem de yapıtlarının özgünlüğünden emin olabilirsiniz
NFT lerin içerisindeki evraklar nerede saklanıyor
NFT ler fotoğraf ses kısa görüntü ve doküman üzere birçok belge formatının kanıtını içerisinde bulundurur Bu belgeler blockchain üzerinde saklanması sıkıntı ve maliyetli olduğu için IPFS ismi verilen dağıtık bir evrak saklama protokolü üzerinde saklanır Yüklenen belgeler şifrelenip küçük modüllere ayrılarak IPFS üzerindeki düşümlere paylaştırılır İlgili evrakın IPFS e yüklendiğinin delili ise NFT ile blockchain üzerine kaydedilmiş olur
Ses getiren NFT satışları hangileri
Son periyodun en ilgi çeken satışlarından bahsedecek olursak ABD li sanatçı Beeple Mike Winkelmann yapıtlarından oluşan bir kolajı müzayede meskeni Christie s tarafından düzenlenen açık artırmayla 69 4 milyon dolara sattı NBA Top Shot uygulaması aracılığıyla satılan Lebron James in smaç görüntü NFT si 77 bin dolara alıcı buldu Twitter CEO su Jack Dorsey in tweet i 2 9 milyon dolara Türk asıllı bir kişi tarafından satın alınırken Elon Musk içerisinde GIF ve müzik olan tweet ini NFT olarak açık artırmaya çıkardı Son günlerde ise Cüneyt Özdemir in paylaştığı tweet 10 bin dolara satıldı
Geleceğin NFT kullanım alanları nelerdir
NFT lerle ilgili deneyimler arttıkça yaratıcı yeni iş modellerinin de kurgulandığını görüyoruz Birinci olarak fizikî varlıkların dijitalleştirilmesi yani tokenizasyonu geniş bir yelpazede birçok kesime uyarlanabilir Örneğin geçtiğimiz hafta Amerika da 3 boyutlu sanal dünyada tasarlanmış bir konut 500 000 dolara satıldı Ayrıyeten kimi oyunlarda NFT olarak arsa satışlarının da yapıldığını biliyoruz NFT lerin tesir edeceği bir öteki alan ise toplumsal medya olacaktır Bilhassa içerik üreticilerinin paraya dönüştürdükleri takip izlenme ve görüntülenme sayısı üzere metrikler NFT ler sayesinde merkezi toplumsal medya şirketleri tarafından manipüle edilemeyecek hale gelecek Fizikî varlıkların dijitalleştirilmesi ise bugüne kadar alışık olduğumuz birçok süreci tekrar tasarlamamıza neden olacak üzere görünüyor NFT lerin gelecek kullanım alanlarında devletlerin tahvillerini NFT olarak ürettiği ve bunların alım satımını global çapta yapabildikleri bir senaryoyu düşünebiliriz Açıkçası NFT dünyasındaki iş modelleri hayal gücünüzle sonlu diyebiliriz