Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Güç Çalışma Kümesi tertibi ve Hasan Kalyoncu Üniversitesi konut sahipliğinde düzenlenen “Enerjide Yapay Zekânın Rolü Çalıştayı ve Paneli” HKÜ Kongre ve Kültür Merkezi’nde gerçekleştirildi.
Güç alanında Türkiye’nin gereksinim duyduğu bilimsel ve teknolojik hususlarda çalışmalar yaparak, bilgi üretmeyi, bilimi ve teknolojiyi geliştirmeyi, siyaset oluşturmaya yardımcı olmayı, yol haritaları çıkarıp, sıkıntılara tahliller önermeyi hedefleyen TÜBA Güç Çalışma Kümesi, Çalıştayla “enerji ve yapay zekâ” hususlarını masaya yatırdı. Aktiflikte yapay zekânın güç uygulamaları hakkında bilimsel çalışmalar yapan akademisyenlerin yanı sıra kamu ve özel kesimden üst seviye uzmanlar da yer aldı. Çalıştayda güç uygulamaları özelinde Türkiye’nin yapay zekâ siyasetlerinin belirlenmesi sürecinde yapılması gerekenler ve bahse ait teklifler değerlendirildi. İlgili uzmanların teknolojik ve bilimsel perspektifte ortaya koyacağı tahliller, izlenecek yol haritaları, fikir ve tavsiyeler doğrultusunda çalıştay raporu hazırlanarak kamuoyunun yararına sunuldu.
Çalıştay programı, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Gaziantep Vali Yardımcısı Memnun Almalı, Gaziantep Büyükşehir Belediye Lideri Fatma Şahin, TÜBA Lideri Prof. Dr. Muzaffer Şeker, HKÜ Rektörü Prof. Dr. Türkay Dereli ve TÜBA-Enerji Çalışma Kümesi Yürütücüsü Prof. Dr. İbrahim Dinçer’in konuşmalarıyla başladı.
“Milli teknoloji atılımı anlayışıyla kritik teknolojilerin üretiminde yapay zekâyı bir köşe taşı olarak görüyor ve stratejilerimizi buna nazaran oluşturuyoruz”
21. yüzyıl yapay zekâ odaklı sistemleri insan hayatını, meslek ve kurumları tekrar inşa ettiği bir periyot olduğunun altını çizen Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, tüm dünyanın dijitalleşmeyle birlikte, endüstriden eğitime, sağlıktan güce birçok dalda değişime ve dönüşüme şahit olduğunu söz ederek; “Bu süratle giderse önümüzdeki 10 yıl içinde yapay zekâ harcamalarının iki kat artarak 100 milyar doları aşması öngörülüyor ve böylelikle yapay zekânın global iktisatta kapladığı hissenin 16 trilyon dolarla yüzde 14’e çıkacağı varsayım ediliyor. Biz de bu noktada ulusal teknoloji atılımı anlayışıyla kritik teknolojilerin üretiminde yapay zekâyı bir köşe taşı olarak görüyor ve stratejilerimizi buna nazaran oluşturuyoruz. Bilgiden katma paha üretmeye dayalı bir anlayış doğrultusunda özel bölümden akademiye kadar bütün paydaşlarımızı içine alacak formda ulusal yapay zekâ stratejimizi ortaya koyduk. Nitelikli insan kaynağının geliştirilmesi, data ve tahlil alt yapılarının oluşturulması, Ar-Ge inovasyon kültürünün yaygınlaştırılması stratejide odaklandığımız alanların başında geliyor. Burada belirlediğimiz siyasetlerle yapay zekâ teknolojilerinin ulusal hasılamıza katkısını yüzde 5’e çıkararak ülkemizi teknoloji üreten bir pozisyona getireceğiz” dedi.
Türkiye’nin büyüyen iktisadının güç muhtaçlığını her geçen artırdığını belirten Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank; “Bu doğrultuda sondaj ve sismik araştırma gemileriyle Karadeniz ve Doğu Akdeniz’de doğalgaz arama faaliyetleri sürdürülüyor. Türkiye’nin güç alanında dışarıya olan bağımlılığını azaltmak için hidroenerjiden jeotermale güneşten rüzgâra kadar yenilenebilir güce de yatırımlar devam ediyor. Yatırımlar ve özel dala verilen dayanaklar sonucunda yenilenebilir gücün hissesi yüzde 38’den yüzde 54’lere çıkarıldı” tabirlerini kullandı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ayrıyeten şunları kaydetti; “Enerji kaynaklarını çeşitlendirmek kadar mevcut kaynaklardan alınan faydayı artırmak da epey kıymetli. Bu da lakin Ar-Ge yatırımları ve teknolojik gelişmelerle mümkün. Yapay zekâ çalışmaları da bu noktada güç verimliliği alanında yeni ufuklar açıyor. Yapay zekâ uygulamaları çabucak her alanda giderek yaygınlaşsa da bunun toplumsal ve ekonomik tesirlerini varsayım etmek için biraz vakit gerekiyor. Münasebetiyle biz birinci kademede deneyen, keşfeden, öğrenen ve kendisini daima güncelleyen bir ekosistemin oluşturulması gerektiğini düşünüyoruz. Bu sebeple yapay zekânın getirdiği fırsatların tartışıldığı, ilgili tüm paydaşların katkı sağladığı bu çeşit bilimsel çalıştay ve panellerin siyaset yapıcılar için çok değerli.”
TÜBA’nın taşıdığı sorumlulukla misyonlarını çeşitli program ve projeler yanında, oluşturduğu çeşitli çalışma kümeleri marifetiyle yürüttüğüne ait kelamlarıyla konuşmasına başlayan TÜBA Lideri Prof. Dr. Muzaffer Şeker, TÜBA Güç Çalışma Grubu’nun da bunlardan biri olduğunu söyledi ve “Misyonu, güç alanında Türkiye’nin gereksinim duyduğu bilimsel ve teknolojik bahislerde çalışmalar yaparak bilgi üretmek, bilimi ve teknolojiyi geliştirmek, strateji ve siyaset üretmek ve yol haritaları çıkarıp sıkıntılara tahliller bulmak. Bu çerçevede çalışma kümesinin vizyonu ise güç konusunda ülkemizin güç bağımsızlığına, bilimsel ve teknolojik gelişimine ve stratejik güç önceliklerinin belirlenmesine katkı sağlayacak faal ve ehil bir kurumsal yapıyı oluşturmak. Türkiye’nin öncelikleri çalışma kümesinin önceliklerini de belirliyor. Bu bahis başlıklarında çalıştay, sempozyum ve toplantıların nihayetinde raporlar hazırlayarak kamuoyuyla, ilgili kurum ve kuruluşlar ile paylaşıyoruz” dedi.
“Yükselen teknolojilerin başat hususlarından olan yapay zekanın tüm alanlarda sağlıklı ve stratejik bir biçimde kullanımının değeri günden güne daha da bariz bir hal alıyor”
TÜBA Lideri Prof. Dr. Muzaffer Şeker konuşmasına şu formda devam etti: “Bu vizyon ile TÜBA Güç Çalışma Kümemizin ana gündeminden biri yükselen teknolojiler olurken bu bahisteki ülkemizin güç kullanımını ve geleceğini ilgilendiren başlıklarda çok disiplinli ve tematik bilimsel bir aktiflik düzenlemenin kıymeti de arttı. Yapay zekâ, insanlarda zekâ ile ilgili zihinsel işlevleri bilgisayar modelleri yardımıyla inceleyip bunları formel hale getirdikten sonra yapay sistemlere uygulamayı amaçlayan bir araştırma alanı. Ülkemizin ulusal bilimler akademisi olarak bilimsel yapay zekâ ve güç başlıklarının tıpkı anda irdeleyen bilimsel çalışmaların bibliometrik tahlillerini inceleme fırsatı bulduğumuzu söz etmek isterim. Bu kapsamda güç ve yapay zekâ eksenindeki bilimsel araştırmaların sayısının giderek artacağı söylenebilir. “Optimizasyon”, “yapay hudut ağları”, “sınıflandırma”, “tüketim”, “parçacık sürü optimizasyonu” mevzu başlıklarının alanda en sık çalışılan başlıklar olduğu gözlemleniyor. Öte yandan, yapay zekâ ve güç mevzu başlığındaki bilimsel yayınlarda başta Çin olmak üzere Asya ülkeleri öne çıkarken, onu ABD ve Avrupa ülkeleri takip ediyor. Yükselen teknolojilerin başat bahislerinden olan yapay zekanın tüm alanlarda sağlıklı ve stratejik bir formda kullanımının değeri günden güne daha da besbelli bir hal alıyor. Böylelikle güç, bilişim ve strateji başlıklarının eş vakitli düşünülmesi gerekiyor. Bu noktada titiz bir formda yol haritalarının çıkarılması gerekiyor.”
Tüm bu bilgiler ışığında iki gün boyunca da yüz yüze iştirake eş vakitli sunulacak çevrim içi iştirakle “Kamu Kurumlarında Yapay Zekâ Üzerine Yapılan Çalışmalar”, “Yapay Zekânın Temelleri”, “Kamu ve Özel Kesim Uygulamaları”, “Akademik ve Ticari Uygulamalar”, “Enerjide Yapay Zekâ: Zorluklar ve Fırsatlar” başlıklarında oturumlar gerçekleştirileceğinin altını çizen Prof. Dr. Şeker, “TÜBA olarak bizler tüm çalışma gruplarımızda yükselen teknolojiyi odağa alarak çalışmalarımıza devam edeceğiz. Bu doğrultuda bilim insanlarıyla güç siyasetlerinde ve teknolojilerinde ileriye yönelik reçeteleri, stratejik planları ve yol haritaları hazırlamayı hedefliyoruz” dedi.
“Kampüsümüzün elektrik gereksiniminin yüzde 70’ini yerli güneş panellerimiz ile karşılıyoruz”
Üniversite olarak, sürdürülebilirlik ekseninde yenilenebilir güç alanında Ar-Ge çalışmaları yaparak ilgili teknolojileri üretme ve aktif kullanma süreçlerindeki sorumluluklarının şuurunda olduklarını vurgulayan HKÜ Rektörü Prof. Dr. Türkay Dereli; “Bu vizyon ve misyonlarımız doğrultusunda TÜBA’nın Güçte Yapay Zekânın Rolü Çalıştayı ve Paneline konut sahipliği yapmaktan büyük memnunluk duyuyoruz. Güç, yenilenebilir güç ve yapay zekâ alanında yapılan bilimsel çalışmalara büyük kıymet veriyor ve destekliyoruz. Ekosistem içinde güçlü iş birliği fırsatlarımız var. Bilhassa alternatif güç üretimi ve güç depolama teknolojileri üzerine Ar-Ge çalışmaları yürütüyoruz. Kalyon Güneş Teknolojileri ile de ortaklaşa sürdürdüğümüz projelerimiz bulunuyor. Güneş hücrelerinin, yol aydınlatma elemanlarında ve elektrikli araç şarj istasyonlarında faal kullanımına odaklanılan bir proje sürdürülüyor. Bir öbür proje ise rüzgâr türbinleri ile hareketli fotovoltaik güneş panellerinin bir ortada kullanıldığı hibrit güç istasyonları oluşturulmasını hedeflemekte. Yerleşkemizin elektrik gereksiniminin yüzde 70’ini konseyi gücü 2,3 MW olan yerli güneş panellerimiz ile karşılıyoruz. Dünya üniversitelerini etrafa hassaslık, güç kullanımı, atık dönüştürme, ulaşım idaresi ve sürdürülebilirlik alanlarında pahalandıran Green Metrics tarafından yapılan ‘En Çevreci Üniversiteler’ sıralamasında, Türkiye’deki Vakıf Üniversiteleri ortasında üçüncü sırada yer aldığımızı belirtmek isterim. Bu dereceleri almamızı sağlayan, dal ile iş birliği yaparak Ar-Ge projelerde yer alan tüm akademisyen ve araştırmacılarımızı tebrik ediyorum. Tıpkı vakitte TÜBA GEBİP üyesi olan Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Mehmet Lütfi Yola başta olmak üzere, bu çalıştayın düzenlenmesinde ve gerçekleştirilmesinde emeği geçen herkese teşekkür ederim” dedi.
Gaziantep Büyükşehir Belediye Lideri Fatma Şahin’in de konuşma yaptığı açılışın akabinde programda dört oturum düzenlenirken, birinci oturumun başkanlığını TÜBA Üyesi Prof. Dr. Erol Arcaklıoğlu üstlendi. Ulusal Teknoloji Genel Müdürü Zekeriya Çoştu “Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi İçerisinde Güç Çalışmaları”, Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı Planlama ve Kontrol Daire Lideri Bilal Düzgün “Enerji Verimliliğinde Dijital Dönüşüm”, Nükleer Düzenleme Kurumu Teknik Lider Yardımcısı Dr. Oğuz Can “Kamuda Güç Alanında Yapay Zekâ Çalışmaları” EPDK, Dijital Çalışma Küme Lideri Dr. Okan Yardımcı ise “Enerji Piyasasında Dijital Dönüşüm ve Yapay Zekânın Rolü” hakkında konuştu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
