Fosil yakıtlardan çıkış ile ilgili bir planı ortaya koymamız gerekiyor
Yenilenebilir güç ekipmanları ihracatı yıllık 500 milyon doları geçti
Yenilenebilir güç ekipmanları ihracatına yeni bir Gümrük Tarife İstatistik Konumu tanımlanmalı
Yenilenebilir güç kaynaklarının kıymetine ve Ege Bölgesi’nin taşıdığı potansiyele dikkat çekmek maksadıyla Ege İhracatçı Birlikleri tarafından 15 Haziran Dünya Rüzgar Gününde Posta Gazetesi iş birliğinde “Yenilenebilir Güç ve Sürdürülebilirlik Zirvesi” düzenlendi.
Zirvede Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Güç İşleri Genel Müdürü Dr. Ömer Fazilet, TBMM Sanayi, Ticaret, Güç, Natürel Kaynaklar, Bilgi ve Teknolojileri Komitesi Lideri Ziya Altunyaldız açılış konuşmalarını yaptı.
Rüzgar ve güneş gücünün sürdürülebilir kalkınmadaki kıymetinin tartışıldığı birinci oturumda ENSİA Lideri Alper Kalaycı, GENSED Lideri Halil Demirdağ, TPI Kompozit EMEA CFO’su Özgür Soysal ve GENSED Asbaşkanı Tolga Murat Özdemir konuşmacı olarak yer alırken, güç kaynakları ve yenilenebilir güç ise Biyogazder Lideri Altan Denizsel, Teksis İleri Teknolojiler Genel Müdürü Hüseyin İhtilal ve JESDER Lideri Ufuk Şentürk’ün yer aldığı ikinci oturumda konuşuldu.
Sera gazı emisyonlarının yüzde 55’i güç üretiminden ve dağıtımından kaynaklanıyor
Avrupa Yeşil Mutabakatı ile devreye girecek hudutta karbon vergisini hatırlatan Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, başta demir-çelik, kimya, otomotiv, dokuma olmak üzere birçok dalın ihracatının ve rekabet gücünün etkileneceğinin altını çizdi.
“Yapılan çalışmalar bu sürecin bize mümkün yıllık maliyetinin 1,8 milyar dolar düzeylerine çıkabileceğini gösteriyor. Firmalarımızı yeşil dönüşüm ismini verdiğimiz bu sürece hazırlamamız gerekiyor. Bu alanda yol almayan firmalarımız maalesef önümüzdeki devirde finansman bulmakta dahi zorlanacaklar. Yeşil dönüşüm sürecinde en değerli konularımızdan biri ise yenilenebilir güç kaynakları. Dünyadaki sera gazı emisyonlarının yüzde 55’i güç üretiminden ve dağıtımından kaynaklanıyor.”
Yenilenebilir ve pak güç kaynaklarının hissesi yüzde 22
Eskinazi, “Yenilenebilir güç kaynaklarının kullanımının artırılması, büyüyen bir iktisatta emniyetli ve düşük maliyetli gücün çevresel açıdan sürdürülebilir biçimde sağlanması ülkemizin öncelikli güç siyasetini oluşturuyor. Türkiye’nin 100 bin 334 Megavat’a ulaşan elektrik gücü şurası gücü içinde “yenilenebilir ve pak güç kaynakları” olarak kabul edilen Rüzgâr, Güneş, Biyokütle ve Jeotermal gücün hissesi yüzde 22 düzeyine ulaşmış durumda. Bu düzeye son 15 yılda yaptığımız yatırımlarla geldik. Nitekim bir muvaffakiyet öyküsü.” dedi.
Bir tane bile deniz üstü rüzgâr güç santralimizin olmaması kabul edilebilir değil
Eskinazi, Türkiye’nin elektrik gücü şurası gücü içerisinde yenilenebilir güç hissesinin süratli bir halde yüzde 50’nin üzerine çıkarılması gerektiği görüşünde.
“Almanya’da hükümet, 2035 yılında elektrik güç tüketiminin yüzde 100’ünü yenilebilir güçten sağlamak için yasa çıkarıyor. Bizim de fosil yakıtlardan çıkış ile ilgili bir planı ortaya koymamız gerekiyor. Türkiye bilhassa rüzgâr ve güneş zengini bir ülke. Türkiye’nin 10 bin 810 megawata ulaşan rüzgar güç heyeti gücünde 1750 megawatlık heyeti güçle İzmir Türkiye’de önder pozisyonda. Lakin bir tane bile deniz üstü rüzgâr güç santralimizin olmaması kabul edilebilir değil.”
Yenilenebilir güç ekipmanları ihracatı yıllık 500 milyon doları geçti
İzmir’in rüzgâr, jeotermal, biyokütle ve güneş gücü açısından sahip olduğu yüksek potansiyelin sağladığı avantajlar ve coğrafik pozisyonuna vurgu yapan Jak Eskinazi kelamlarına şöyle devam etti:
“İzmir yenilenebilir güç merkezi, öteki bir tabirle başşehri pozisyonunda. İzmir’deki yenilenebilir güç teknolojilerinin güç piyasasının geleceğinde de kıymetli bir hisseye sahip olmasını bekliyor ve dilek ediyoruz. Son derece süratli gelişen ve bölgemizde çok değerli bir potansiyeli barındıran bölümümüz için Ege İhracatçı Birlikleri olarak biz de katkı sunmak istiyoruz. Saha araştırmaları, Türkiye’nin yenilenebilir güç ekipmanları ihracatının yıllık 500 milyon dolar düzeyini geçtiğini gösteriyor.”
Türkiye’nin birinci Yenilenebilir Güç Ekipman ve Hizmet İhracatçıları Birliği
Eskinazi, bölüm temsilcilerinin hedefini; şu anda dağınık vaziyette olan yenilenebilir güç ekipmanları ihracatçılarını tıpkı çatı altında toplayarak güçlerini birleştirmelerini sağlamak formunda özetledi.
“Biz de dal temsilcilerimizle tıpkı kanıdayız. Bu çerçevede Türkiye’nin birinci Yenilenebilir Güç Ekipman ve Hizmet İhracatçıları Birliği’nin kurulmasına yönelik çalışmalarımıza başladık. Önümüzdeki periyotta ayrıntılı bir çalışma yapmamız gerekiyor. Zira, yenilenebilir güçte bir gümrük tarifesi bulunmuyor. Örneğin, bir rüzgâr türbininde kullanılan bir motor modülü yenilenebilir güç ekipmanı olarak görülmüyor, yani bunu ayrıştıracak bir tarife yok.”
Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığımız, Ticaret Bakanlığımız ve TBMM Güç Komitemizin dayanağını bekliyoruz
Jak Eskinazi, “Bu nedenle yeni bir Gümrük Tarife İstatistik Konumu tanımlanması gerekiyor. Daldaki STK’lar, firmalarımız ve öbür paydaşlarımızla iş birliğinde bir sinerji yaratabileceğimize yürekten inanıyorum. Yenilenebilir Güç Ekipmanları İhracatçıları Birliği, yenilebilir güç ve ekipmanları üretiminde merkez haline gelen İzmir’e çok yakışacak. Bu mevzudaki çalışmalarımızda Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığımızı, Ticaret Bakanlığımızın ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Güç Komitemizin takviyesini bekliyoruz.” dedi.
YEKA yarışları ile birlikte toplamda 7.000 MW’ı aşan bir portföye ulaşmış olacağız
Enerji ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığı Güç İşleri Genel Müdürü Dr. Ömer Fazilet, Ege İhracatçı Birlikleri’nin Sürdürülebilirlik Manifestosunun kıymetine vurgu yaparak, güç verimliliğiyle ilgili unsurların hayata geçmesi için çalıştıklarını belirtti.
“Milli Güç ve Maden Siyaseti kapsamında geliştirilen, yenilenebilir güç alanında teknoloji transferinin, yerli üretimin ve şurası güç gayelerinin gerçekleşmesine değerli katkı sağlayan Yenilenebilir Güç Kaynak Alanları (YEKA) modeli kapsamında 2017’den beri 2.850 MW rüzgâr, 2.300 MW güneş gücüne dayalı olmak üzere toplam 5.150 MW büyüklüğünde yarış yapılmıştır. Yakın devirde yapılması planlanan yeni YEKA yarışları ile birlikte toplamda 7.000 MW’ı aşan bir portföye ulaşmış olacağız.”
5 milyar dolarlık yatırım hayata geçiriliyor
Erdem, “Geçtiğimiz aylarda EPDK tarafından yenilenebilir kaynaklar için tahsis edilen ek 2.787 MW’lık kapasite sayesinde, önümüzdeki 1,5 – 2 yıl içinde yaklaşık 5 milyar dolarlık yatırım hayata geçirilerek, ülke iktisadına ve istihdama değerli katkı sağlanacaktır. Şu an yapılan yatırımların tamamı yenilenebilir güç üzerine.” diye konuştu.
Yenilenebilir güç heyeti gücünde dünyada 12’inci sırada, Avrupa genelinde 5’inci sıradayız
Ömer Fazilet, Ulusal Güç ve Maden Siyasetinin ilan edildiği 2017 yılı başından 2022 yılı Nisan ayı sonuna kadar olan süreçte devreye alınan elektrik şurası gücünün yaklaşık 75’inin yenilenebilir güç kaynaklarından oluştuğunun bilgisini paylaştı.
“2020 yılı başından 2022 yılı Nisan ayı sonuna kadar olan süreçte devreye alınan elektrik konseyi gücünün ise 95’i yenilenebilir güç kaynaklarından oluşmaktadır. 2021 yılı sonu prestijiyle ülkemiz toplam yenilenebilir güç şurası gücünde Dünya genelinde 12. sırada, Avrupa genelinde ise 5. sırada yer almaktadır. Önümüzdeki devirde gündeme gelecek olan hudutta karbon vergisi üzere uygulamalara yönelik güç alanında gerekli önlemleri alıyoruz. Tüketicilere yenilenebilir güç kaynaklarından üretilen enerjiyi kullandığını belgeleme imkânı sunan Yenilenebilir Güç Kaynak Garanti (YEK-G) Sistemi ile bu sistemin işletileceği Organize YEK-G Piyasası geçtiğimiz yıl devreye alınmıştır.”
Türkiye Ulusal Güç Planı çalışması birkaç ay içinde yayımlanacak
Erdem, sanayicilerin karbon ayak izlerini sıfırlamalarına takviye olması ve maliyetlerini düşürmeleri ismine elektrik temas güçlerinin iki katına kadar lisanssız halde güneş ve rüzgâr santrali kurmalarının önünün açıldığını söyledi.
“Bakanlığımızın bu yıl içinde yayımlamayı planladığı bir çalışmadan bahsetmek istiyorum. Elektrik Piyasası Kanunu ve Doğal Gaz Piyasası Kanununda yapılan değişikliklerle Bakanlığımıza uzun devirli Türkiye Ulusal Güç Planı çalışmasının hazırlanması ve yayımlanması vazifesi verilmiştir. 2053 yılı amaçları doğrultusunda çalışılmakta olan kelam konusu planın birkaç ay içinde yayımlanması öngörülmekte olup çalışma kapsamında uzun devirli güç arz-talep senaryoları hazırlanmaktadır. Hazırlanan uzun devirli senaryolar sonucunda, ülkemizin güç konusundaki maksatlara ulaşma noktasında atılması gereken adımlar belirlenecektir. Yenilenebilir güç yatırımlarının sürdürülebilir formda devam etmesi konusunda dalımıza ve sanayicilerimize Bakanlık olarak tüm dayanağı verdiğimizi ve vereceğimizi tabir etmek isterim.”
Yüzde 70’lere varan yerlilik oranıyla aksam ve kesimleri üretme noktasına geldik
TBMM Sanayi, Ticaret, Güç, Olağan Kaynaklar, Bilgi ve Teknolojileri Kurulu Lideri Ziya Altunyaldız, “2021 yılında en çok emisyon salınımı gerçekleşti. Taahhütleri gerçekleştiren bir sisteme ve sistematiğe muhtaçlık var. Bu yüzden AB komitesinde memleketler arası bağlayıcı kontratların olması gerektiğini önerdik. Emisyon hacminin sıfırlara çekilmesi için 300 gigawatt şurası güç ve milyarlarca dolar yatırım gerekiyor. Karasal rüzgar gücünde 11 bin megavatı güneş gücünde ise 8 bin megavatı yakaladık. Potansiyelimizin 10 katı olduğunu biliyoruz.” dedi.
Altunyaldız, geçtiğimiz hafta İzmir’de rüzgar gücü ekipmanları üretim tesislerini gezdiğini, mevcut teknoloji ve kapasiteden çok etkilendiğini belirtti.
“Yüzde 70’lere varan yerlilik oranıyla aksam ve kesimleri üretme noktasına geldik. Hem yurtiçi hem ihraç talebini karşılıyoruz. Daha çok üretim alanları oluşturacağız, yenilenebilir güç kurulumuna dayanak vereceğiz, yatırımları güçlendireceğiz. Dayanakları 4’üncü bölge kapsamına almamız çok değerliydi. Bu dönüşümün alımlı gücü olmak istiyoruz.”
2030 gayesine 2023’de ulaşacağız
Türkiye’nin COP26 kapsamında 2030 ulusal katkı beyanına dikkat çeken ENSİA Lideri Alper Kalaycı, rüzgar gücü heyeti gücü gayesinin 16 bin megawatt, güneş gücü konseyi gücü gayesinin 10 bin megawatt olduğuna değindi.
“Şu an güneş gücünde 8 bin 400-500 megawattayız. Böylece 2030 gayesine 2023’de ulaşacağız. Rüzgar gücündeki 16 bin megawatt amaca ise 2026’da erişiyoruz. Ülkelerin daha sıkıntı maksatları ortaya koyması gerek. Endüstriciler, eser yapan aksam üreten firmalarımızda çok önemli bir potansiyel var. Altyapımız çok düzgün. Elektrik tüketen sanayicide ise firmalarını yenilenebilir güce nazaran revize etme konusunda önemli bir iştah var. Bizim ivmelenmemiz gerekiyor.”
Türk firmaları güneş gücünde dünyada değerli bir oyuncu olacak
GENSED Lideri Halil Demirdağ, “Güneş gücü sanayicilerinin yenilenebilir güçte büyük bir fırsat var. Türkiye yeşil güçte, güneşte rüzgar dünyanın yüzde 1’ini oluşturuyor. Dünyadaki yüzde 1 hissemizin çok üzerine çıkabiliriz, yeşil hidrojen bizim için bir mucize. Önümüzdeki yıllarda Türk firmaları güneş gücünde dünyada değerli bir oyuncu olacak. Üretimde de güçlü bir oyuncu olmamız için bununla ilgili bir sanayi oluşması gerekiyor. Güneş dünyanın en ucuz güç kaynağı, rüzgar da en ucuz ikinci kaynağı. 1 Ocak 2023’de karbon vergisi ödenmeye başlanacak. Yenilenebilir güç maliyetine bakılmaksızın desteklenmeli.” diye konuştu.
Yenilenebilir güçte çok süratli bir büyüme olacak
TPI Kompozit EMEA CFO’su Özgür Soysal, “Yenilenebilir güç Türkiye’nin bütün sıkıntılarına deva olacak bir dal. AB’de önemli ölçüde artan bir talep var. 15 gigavat talebin 30 gigavat olması bekleniyor. Yenilenebilir güçte çok süratli bir büyüme olacak. AB’ye en yakın lokasyon Türkiye, coğrafik pozisyon avantajımız lojistik avantajımız var. Know how olarak çok âlâ durumdayız. Suramı aşikâr bir düzeyde tutarsak, ölçeğe gereksinimimiz var. Firmaların ne üzere teşviklere muhtaçlığı var bunu tespit etmeliyiz. Bu işin yapılacağı bir limana muhtaçlığımız var, stabil bir pazara ve heyetime gereksinimimiz var. Yenilenebilir güç kesimi gençler için büyük bir fırsat, kesimi öğrensinler ve yatırım yapsınlar.” dedi.
Mevzuat olarak bizim önümüzü açın
GENSED Asbaşkanı Tolga Murat Özdemir, “Biz şu anda güneş gücü şurası gücünde 8 bin 500 olmazda 20 bin megawatt olsaydık Ocak ayında arz zahmeti yaşamazdık. Güneş gücünde lisanslıların önünü açtılar. Lisanssız güneş gücü yatırımlarının da önü açılsın. Türkiye çok kıymetli bir güneş ülkesi. Mevzuat olarak bizim önümüzü açın. Dünya GES’te bin gigawattı yakaladı, biz yüzde 1’indeyiz. Yenilenebilir güçte dünyadan aldığımız hisse en az yüzde 2 olmalı. Dünya 2030’da 2 bin 500 gigawatta ulaşacak. 2030da 2,5 milyon araç olacak. Güneş gücü dağıtık olmalı. Heyeti gücümüzün yüzde 30 artması gerek.” diye konuştu.
Biyogazder Lideri Altan Denizsel, “Hedefimiz Türkiye’deki atıkların iktisada nasıl kazandırılacağının prosedürlerini artırmak. Türkiye’de her gün 500 bin ton inek atığı, 35 bin 40 bin ton tavuk dışkıları, 110 bin ton kent çöpü, 8 milyon ton kent suyu atığı vardır evsel olarak. Mezbaha atıkları sürece fabrikalarının atıkları, hal atıkları üzere birçok atık var. Önümüzdeki süreçte gücünüz olsa bile her gün bu atığı gerçek bir biçimde yönetemezseniz hiçbir şeyi yönetemeyeceksiniz. Atıkları her gün hakikat sistemlerle iktisada kazandırmamız gerekiyor.” dedi.
Tarım ve Orman Bakanlığı, Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı devreye girmeli
Tarım atıklarının topraklara döküldüğünde topraktaki organik unsur oranının arttığından bahseden Denizsel, topraktaki organik unsur oranını yüzde 4’e çıkarılmasını gerektiğini söyledi.
“Tarım uzmanlarına nazaran bunun için 6,5 milyar ton organik hususa muhtaçlık var ve 4 sene hedefleniyor. Akıllı tarım için toprağınızın hammaddesinin kâfi olması gerekiyor. Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı yapabileceğini yaptı. Tarım ve Orman Bakanlığı, Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı devreye girmeli ve nasıl yanlışsız gübre yapılır bunu konuşmalıyız. Türkiye’ye tarım siyaseti gerekiyor. Selüloz unsuru yüksek ormansal atıklar yakılmamalı atık buharı kentleri ısıtıyor.”
Organik atıklar hakikat yönetilirse Türkiye’nin organik unsur eksiğini ortadan kaldırırız
Altan Denizsel, Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın akademi ve teknoloji sahipleriyle birlikte ortak akılla her atık için gerçek usulü bir komiteyle çıkarması gerektiğini kelamlarına ekledi.
“Dünya atık idaresinde plazma teknolojisine geçti. Türkiye’de bedelli atıkları var burada da büyük bir güç kaynağı var. Senede biyogaz ile 1,5 milyar doğalgaz üretiyoruz. Geliştirilmesi gerekiyor. Belediyeler atıkları toplayıp kendi elektriğini yapabilir. Tarım ve Orman Bakanlığı bütün atıkları kıraç yerlere döküp toprağın randımanını artırabilir. Eleman eksikliği çok fazla. Türkiye’de yerli üretim yapanlar çoğaldı. Yan sanayi de yaratıyor istihdam yaratıyor. Organik atıklar gerçek yönetilmeli. Yanlışsız yönetilirse Türkiye’nin organik husus eksiğini ortadan kaldırırız. Karbon sertifikasında yalnızca güç ölçümü yapılmayacak, atık idaresi de sorgulanacak, tedarik idaresi de sorgulanacak. Atık dalının telafisi yok. Üniversite sanayi işbirliğini birlikte yapalım. Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı firmalara takviye vermeli.”
Bu yıl içerisinde Türkiye hidrojen yol haritası açıklanıyor
Teksis İleri Teknolojiler Genel Müdürü Hüseyin İhtilal, “Hidrojen gücü dünyada yeni bir konsept. Kuzey Avrupa ülkeleri ileride. Uzakdoğu’da Japonya ve Kore çok âlâ. ABD’de de nispeten düzgün. Önümüzde iki tarih var; 2030 ve 2050. Karbonsuzlaşmanın özünde elektrifikasyon var. Hidrojen gücünde üretim ve tüketimde karbon salınımı olmuyor ve bu bir ekosistem doğuruyor. Ür-Ge çalışmaları yapıp eserleri geliştirmemiz gerekiyor. Dünyada 70 milyon ton hidrojen kullanımı var; yüklü olarak fosil yakıt doğalgaz, kömür, yüzde 3’ü yeşil hidrojen. Otomotiv için ulaşım için çok kıymetli. Karbon salınımının yüzde 30’u ulaşımdan geliyor.” dedi.
Gelişmiş ülkelerin hidrojen yol haritası açıkladığını ve gayelerini koyduğunu açıklayan İhtilal, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Herkes 15 yıl sonra Almanya’nın ne kadar yeşil hidrojene muhtaçlığı olduğunu biliyor. Üretimden dağıtıma kadar bütün herşey planlı. Cumhurbaşkanlığı nezdinde çalışma kümesi oluşturuldu ve bu kapsamda siyasetler oluşturuldu. Bu yıl içerisinde Türkiye hidrojen yol haritasının açıklanmasını bekliyoruz. Hidrojen gücü yeni iş kolları meydana getirecek. Yeşil hidrojeni üretmek için yeşil elektriğe muhtaçlık var.”
Dünyadaki en büyük lityum üreticisi olabiliriz
JESDER Lideri Ufuk Şentürk, “Türkiye jeotermal güç üretiminde dünyada dördüncü sırada. 2021 de bin 676 megawatt düzeylerine ulaştık. Santrallerin büyük çoğunluğu Ege’de. İç Anadolu’da Ar-Ge çalışmaları yapıyoruz. Seracılıkta topraktan eserin 7 katını hiçbir güç harcamadan jeotermalle elde edeceğiz. Santraller için kuyuları açtık. 5 ay turizm yapılıyor, bunların tamamında jeotermal var. Jeotermal güçle 12 ay turizm yapılabilir. Bor madeninden lityum ve jeotermalden lityum eldesi üzerine çalışıyoruz. Çok büyük bir kapasitemiz var. Dünyadaki üretilen lityumun yüzde 35’ini üretip en büyük lityum üreticisi olabiliriz.” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
