Güneşin cildimize ziyanları nelerdir
Yeryüzüne düşen güneş ışınlarının yüzde 5 ini mor ötesi ultraviyole ışınlar Cebeci Escort oluşturur UV ultraviyole ışınları gözle görünmez elektromanyetik spektrumda görünür ışığa nazaran daha yüksek güç içerir ve UVA UVB UVC olmak üzere dalga uzunluklarına nazaran ayrılır UVC nin tamamı UVB nin Kolej Escort yüzde 70 90 ı ozon katmanı tarafından emilir UVA ise yeryüzüne kadar ulaşır Güneş yanığında oluşan kızarıklıktan asıl sorumlu olan UVB dir UVA ise deriye bir grup uyarıcılar sürülmeden direkt Rus Escort kızarıklığa yol açmaz lakin bu UVA nın deride faal olmadığı manasına gelmez UV ışınlarının derinin bağışıklık sistemi krasinogenezi ve yaşlanması üzerinde tesirleri vardır UV derinin bağışıklık sistemini baskılayarak fotokarsinogenezi tetiklediği Yenimahalle Escort üzere sedef üzere dermatolojik hastalıkların tedavisinde yer almaktadır
YYÜ Gaziosmanpaşa Hastanesi Dermatoloji Kısmından Uzman Dr Tuğba Doruk yaz mevsimi boyunca cildimizi güneşten muhafazanın püf noktalarını anlattı dikkat edilmesi gerekenler konusunda ihtarlarda bulundu
Güneş ışınları cilt kanserine DNA yıkımıyla mutasyonu tetikleyerek bağışıklığın baskılanmasını ve özgür radikallerin ortaya çıkması ile neden olur Deri kanserleri ben ve ben dışı deri kanserleri olmak üzere gruplandırılabilir Ben dışı deri kanserlerinin gelişiminde hayat uzunluğu maruz kalınan toplam UV dozu değerlidir Ben kanserlerinde ise uzun periyodik temastan çok tekrarlayıcı ve ani yanıklar oluşturan şiddette UV ışını rol oynamaktadır Bu sebeple çocuk ve genç erişkinlerde UV ışını maruziyetinin azaltılması değerlidir
Derinin yaşlanması genetik çeşitli hastalıklar üzere iç dinamiklerle ve UV beslenme alışkanlıkları üzere dış etkenlerle meydana gelir Bilhassa UVB yaşlanmayı başlatmakla birlikte UVA deri yaşlanmasında kritik role sahiptir Yapılan çalışmalarda UV ışının tip I III kolajende kırıklara ve elastik liflerinde hasara neden olduğu bildirilmiştir
KUM VE DENİZDEN YANSIYAN IŞINLARA DİKKAT
Güneşten nasıl korunmalıyız
- Güneş ışığından korunmada dikkat edilmesi gerekenler ehemmiyet sırasıyla; gölgede kalma ve güneşin etkin olduğu saatlerde dışarıda bulunmama, kıyafetlere dikkat etme ve güneş koruyucularıdır. Güneş ışıklarının en tesirli olduğu saatler 10.00-16.00 ortasıdır. Direkt maruziyet kadar kum ve denizden yansıyan güneş ışınlarını da dikkate almak gerekir.
- İnce bulutlar UV’yi filtre edemezken kalın bulutlar UV’nin kıymetli dozunun yeryüzüne ulaşmasını engelleyebilir. Gölge, direkt gelen ışınları pürüzler; lakin maruziyet kum ve denizden yansıyan, saçılan güneş ışınlarıyla gölgede olunsa bile devam eder.
- Giysiler güneş koruyuculara nazaran güneş ışınlarından korunmada daha faaldir. Kumaşın dokuma sıklığı ve çeşidine nazaran koruyuculukları artar. Yıkanmış kumaşların süzme özelliği daha fazladır.
- Güneş esirgeyici kremlerin faal bileşenleri kimyasal (organik) ve fizikî (mineral-inorganik) olmak üzere ikiye ayrılır. Kimyasal güneş koruyucular UVB’den yani güneş yanığından korurlar lakin UV’nin bağışıklık baskılayıcı tesirlerini engelleyip engelleyemedikleri tam olarak açık değildir.
- Fizikî güneş koruyucular deriden emilmez ve bariyer tesiri sağlar. Kimyasal koruyuculara nazaran üstünlükleri daha geniş spektrumda UVA ve UVB filtrasyonu sağlamalarıdır.
- Güneş muhafaza faktörü (Sun Protection Factor- SPF) olarak bilinir ve günlük müdafaada 15 SPF’nin kâfi olduğu söylenmektedir. Kıymetli bir nokta, standart SPF hesaplanırken laboratuvar ortamında deriye daha kalın bir katman (2 gr/cm2 ) tüm bölgeye eşit ölçüde sürülmektedir. Bu yüzden pratik kullanımdaki SPF’nin kıymeti ambalaj üzerinde yazılandan daha düşük olduğu unutulmamalıdır.
- SPF yalnızca UVB den müdafaa derecesini gösterirken UVA ya koruyuculuk net ölçülemediğinden SPF nin yanına artı halinde yazılır
- SPF tek başına kâfi olmadığından görünür ışığı da dahil eden fotosensitivite muhafaza faktörü Photosensitivity Protection Factor PPF geliştirilmiştir
Hangi cilde hangi çeşit güneş kremi kullanılmalı
Güneşe karşı hassas hastalığı gül hastalığı güneş alerjisi lupus vb olan şahıslar UV den olduğu kadar görünür dalga uzunluğundaki ışıktan da etkilenirler Fizikî koruyucular ve birtakım pigmentli koruyucular bu hastalarda daha faal yarar sağlayabilir
GÜNEŞE ÇIKMADAN 15 DAKİKA EVVEL HAMİ UYGULAYIN
Güneş kremi ne kadar müddette yenilenmelidir
Güneş koruyucular güneşe çıkmadan en az 15 dakika evvel cilde uygulanmalı her iki saatte bir yenilenmeli ayrıyeten her suyla temas sonrasında tekrarlanmalıdır
Makyaj ve ağır güneş bir ortada olunca cilde ziyan verir mi
Cilde uygulanan birtakım eserlerin içinde güneş ışığıyla temas halinde alerjik tepki fototoksik meydana gelme mümkünlüğü vardır
Örneğin
Parfüm
Çeşitli pigmentler
Bitkisel ekstratlar yağlar limon portakal bergamut mandalina greyfurt lime lavanta biberiye incir melek otu sarı kantaron çay ağacı tarçın
Benzofenon türevi oksibenzon içeren güneş koruyucuları kapatıcılar BB CC kremler yahut nemlendiriciler hassaslığı olan şahıslarda güneşe çıkıldıktan sonra alerjiye neden olabilir
EVVEL HAMİ SONRA FONDÖTEN KULLANIN
Güneş esirgeyici üzerine sürülen fondoten güneş koruyucunun tesirini azaltır mı Güneş koruyucuyla birlikte fondoten yahut çeşitli kapatıcılar kullanmak görünür ışığı da süzeceğinden çok daha tesirli sonuç sağlayacaktır. En düzgün sonucu elde edebilmek için rastgele bir nemlendirici, cilt bakım eseri yahut kapatıcı uygulanmadan, pak cilt üzerine tüm yüzünüze yedirerek güneş kollayıcı sürün ve cilde tam nüfuz etmesi için birkaç dakika bekleyin. Böylelikle kâfi ölçüde güneş koruyucusundan faydalanmış olacaksınız. Daha sonra cildinize uygun fondoteni uygulayın. Pigmentli güneş koruyucuları ve güneş korucusuyla tıpkı anda fondoten sürüldüğünde eşit ve kâfi ölçüde güneş kollayıcı cilde uygulanmayacaktır. Şayet dışarıda uzun mühletler güneş altında kalacaksanız, güneş koruyucunuzu tekrar makyajınızın üzerine uygulamaktan çekinmeyin. Cildinizi kanserden korumak, kusursuz fondötenden daha kıymetlidir.
CİLD SIHHATİ İÇİN BALIĞI BOL TÜKETİN
Cildi güneşten korumamıza yardımcı olacak besinler var mıdır
Yalnızca besinlerle cildimizi güneşten korumak kâfi olmamakla birlikte aşağıda sayılan antioksidanlar cilt ve genel sıhhati için yararlı olduğu öne sürülmektedir
Omega 3 somon ringa uskumru ceviz çiya kenevir flavonoid maydanoz ve yeşil yapraklı sebzeler naranciye bitter çikolata yeşil çay doymuş yağ asitleri hindistan cevizi yağı tereyağı fazlası damar sertliğine neden olur astaksantin somon balığı kırmızı alabalık karides balık yumurtası yengeç yosun ve mikroskobik algler ıstakoz yumurta sarısı beta karoten sarı kırmızı ve yeşil yapraklı sebzeler havuç ıspanak marul domates tatlı patates brokoli kavun portakal kabak
KOYU CİLTLİLERDE LEKE RİSKİ DAHA FAZLA
Kuru ciltler mi yağlı ciltler mi beyaz ciltliler mi koyu ciltliler mi güneşten daha çok etkilenir
Yağlı ciltler genelde daha kalın epidermis ve ek olarak kuru ciltlere nazaran yağ bariyerine sahip olduklarından nispi olarak güneşten daha az etkilenirler Ayrıyeten güneş yanığı riskinde cilt rengi de değerli bir faktördür Fitzpatrick cilt tipi sınıflaması 1 den 6 ya kadar cildin güneş ışığına verdiği karşılığa nazaran derecelendirilmiştir Cilt rengini belirleyen melanin pigmentinin yoğunluğudur Örneğin Fitzpatrik tip 1 cilt rengine sahip bireyler kolay kolay yanıp bronzlaşamazken melanin pigmenti çok ağır tip 6 şahıslar güneş yanığı olmadan kolaylıkla bronzlaşırlar Koyu ciltli bireylerde genel olarak melanin pigmenti yoğunluğuna bağlı olarak cilt hasarı yahut güneş teması sonrasında leke oluşma riski daha fazladır Bu yüzden gerek açık derili gerekse esmer derili bireylerin güneşe çıkmadan evvel kesinlikle güneş hami sürmeleri gereklidir Cilt yapısı beyaz cilt renginin yanında hassas ve kızarmaya meyilli ise kimyasal filtreler yerine titanyum yahut çinko oksit içeren fizikî güneş koruyucuları tercih etmeleri önerilir
Yaşa nazaran güneşten etkilenmenin riskleri var mıdır
Bilhassa ailesi ve kendisinde deri kanseri hikayesi olanlar doğumsal benleri
fotosensitivitesi güneş hassasiyeti olan bireyler daima açık havada çalışan ve bağışıklığı baskılayıcı tedavi alan bireylerin UV ışınlarından korunması büyük değer taşımaktadır
CDC ye nazaran ortalama 65 yaşındaki bireylerin beklenen hayat müddeti ortalama 20 yıldır Bu müddet zarfında deri kanseri mümkünlüğünü azaltmak hedefiyle geriatrik popülasyonda kesinlikle güneşten korunmaya kıymet verilmelidir 6 aylıktan daha küçük bebeklere FDA in ikazına nazaran güneş koruyucuların kullanılması önerilmemektedir Gün ortasında bebeklerin güneşe çıkarılmaması dışarıda bulunmak zorundaysa kollayıcı kıyafetlerin giydirilmesi gereklidir
6 aylıktan büyük bebekler için kimyasal içermeyen çinko oksit yahut titanyum oksit üzere mineral filtreler içeren güneş koruyucular kullanılabilir Çocukluk çağında meydana gelen ani güneş yanıkları ilerleyen yaşlarda deri kanserlerine neden olabilir
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı