Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi (EÜTF) Nöroloji Anabilim Kısmı öğretim üyeleri Prof. Dr. Ayşe Parıltı Yüceyar ile Prof. Dr. Özgül Ekmekçi, Dünya MS (Multipl Skleroz) Günü nedeniyle hastalığa, teşhis ve tedavi kademelerine ait bilgiler verirken bireylerin dikkat etmesi gereken noktalara yönelik de kıymetli değerlendirmelerde bulundu.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi MS merkezi, erken teşhis ve tedavide; dünyadaki merkezlere eş bilgi birikimi deneyim ve imkanlara sahip olarak MS hastalarına yönelik hizmet vermeyi sürdürüyor. Türkiye’de 70 bine, dünyada ise 3 milyona yakın insanı etkileyen MS hastalığına yönelik farkındalığın artırılması hedefiyle EÜTF Nöroloji Anabilim Kolu öğretim üyeleri Prof. Dr. Ayşe Parıltı Yüceyar ile Prof. Dr. Özgül Ekmekçi kıymetli bilgiler paylaştı. MS’in 20-40 yaş aralığında en fazla bayanlarda görüldüğüne dikkat çeken Prof. Dr. Yüceyar, erken teşhis, uygun tedavi, tertipli takip, sağlıklı beslenme, kaliteli uyku, kâfi D vitamini düzeyi, antrenman ve sigaradan uzak kalarak sağlıklı ömrün benimsemesinin, MS’in düzgün seyretmesi için anahtar sözler olduğuna dikkat çekti.
30 YIL ÖNCESİNE NAZARAN TEDAVİ SEÇENEĞİ 15 KAT FAZLA
Günümüzde MS hastalığının tedavi ve denetim edilebilir bir hastalık olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Yüceyar, “MS genç yaşta santral hudut sistemini etkileyen çok kıymetli kronik bir hastalık. Hastalığın hem dünyada hem de Türkiye’de erken tanınması ve aktif tedavi edilmesine yönelik bilimsel çalışmalar epey büyük bir süratle ilerliyor. 30 yıl öncesine baktığımızda bugün 15 kat daha fazla tedavi seçeneğimiz var. Hastalığın her periyodunda bağışıklık sistemini düzenleyici ilaçlar var. Bunun yanında bizim çok önemsediğimiz fizikî rehabilitasyon, bu hastalığın bilhassa ileri periyotlarında bir engellilik durumu oluşmasına karşı epey tesirli oluyor. Her hastada engellilik durumu oluşacak diye bir durum kelam konusu değil. Burada hastalık yok hasta var diyoruz. Çok istikametli ve çok yüzlü bir hastalık. Pek çok hastamız erken teşhis ve erken tedaviyle ömrün içinde çok faal olarak yer alıyor. Hastaların, kesinlikle MS doktorlarının nezaretinde olması ve tedavilere sistemli uyması gerekiyor” diye konuştu.
TEMEL PRENSİP SAĞLIKLI HAYAT OLMALI
Sağlıklı hayat prensiplerinin birinci baştan itibaren uygulanması gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Yüceyar, “Yapılan çalışmalar sonucunda genetik yatkınlık dışında sigara içme, kimi virüslere maruz kalma, güneş ışığına az maruziyet, D vitamini eksikliği ve ergenlik periyodunda obez yahut çok kilolu olma üzere çevresel faktörler MS gelişim riski ile ilişkilendirilmiştir. MS hakkında daha fazla bilgi almak isteyenler ‘egemssaglikliyasam’ kullanıcı isimli toplumsal medya hesaplarımızı takip edebilir” dedi.
MS NASIL BİR HASTALIK?
MS’in bağışıklık sisteminde ortaya çıkan bir yanılgılı tanıma durumu olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Özgül Ekmekçi ise “Nasıl ki bir mikropla karşılaştığımızda bedenimizin bağışıklık sistemi onunla uğraş ediyorsa, bu yanlışlı tanıma nedeniyle de bedenimizin kendimize ilişkin olan birtakım kısımlarına santral hudut sistemindeki bir akın oluşmakta. Beynimizi elektriksel bir sistem üzere düşünelim, hudut hücrelerimiz bir elektrik kablosu üzere olsun. Bu elektrik kablosunun etrafında kılıflar olduğunu biliyoruz, bizim hudut hücrelerimizin uzantılarında da birtakım kılıflar var ve bunları ‘myelin’ olarak isimlendiriyoruz. Bu miyelin kılıflara yönelik bir hücum oluyor. Vakit içinde bu miyelin kılıfta hasarlanma oluyor. Hasarlanma daha da ileri gidiyor ve miyelin dışında hudut hücresinin uzantılarında da hasarlanmalar ortaya çıkıyor. Bunlar bizim nörolojik bulgu olarak gördüğümüz bulgulara ve yakınmalara neden oluyor. Vakit içinde de engellilikler oluşabiliyor. Lakin günümüzde her bireyde engelliliği beklemiyoruz” diye konuştu.
“MS’DE HER BİREYİN HASTALIĞI BİRBİRİNDEN FARKLIDIR”
Hastalığın bireylere nazaran farklı şikâyetlerle ortaya çıkabildiğine vurgu yapan Prof. Dr. Ekmekçi, “Hastalar farklı yakınmalarda bulunabiliyor, bunlar içinde; görme bozuklukları, bulanık görme, çift görme, istikrar bozuklukları, birtakım duyusal yakınmalar, kolda bacakta, gövdede, yüzde uyuşmalar formunda ya da ağrılar halinde de olabiliyor. Tekrarlayan, çok şiddetli ağrılar biçiminde de karşımıza gelebiliyorlar, kas güçsüzlükleri yürüme bozuklukları olabiliyor, bazen mesane meseleleri; idrar yapmada zorlanma, idrar kaçırma üzere yakınmalarla bile gelebiliyorlar. Birçok farklı alt kümesi var, hiçbir MS’li birey başkasıyla birebir değil, bu nedenle tedavi yaklaşımları da farklı oluyor. Kimi hastalarımız ataklarla seyrediyor, kimi hastalarımız en başından itibaren çok fazla atak geçirmeyip yavaş yavaş kötüleşmelerle seyredebiliyor. Bu nedenle bu hastalardaki tedavi yaklaşımlarımız farklı olabiliyor. Teşhis ve tedavi takibinde manyetik rezonans (MR) görüntüleme, kan tetkikleri ve belden sıvı alma süreçleri yapılabiliyor. Belden sıvı alma süreci steril bir ortamda usta bir elle yapıldığında hayli zararsız ve teşhis açısından değerli olan bir tetkik. Tedavide basamak basamak bir grup tedavi seçeneklerini uyguluyoruz, teknolojinin çok ilerlemesiyle daima yeni ilaçlar geliştiriliyor. MS hastalarımıza umutsuz olmamalarını söylüyorum, bu tedavilerden öncesiyle günümüzü karşılaştırdığımızda birçok hastamızın geçmişe nazaran çok daha düzgün olduklarını ve manisiz bir ömür sürebildiklerini söyleyebiliriz” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı