Microsoft yıllık geliştirici konferansında ekseriyetle yeni donanımlar üzerinde durmuyor. Lakin Buld 2022 ile şirket, geliştiricilere yapay zeka takviyeli lokal ARM uygulamaları oluşturma konusunda yardımcı olmak için yeni bir PC duyurdu: Project Volterra.
Yazılım devi aktiflik sırasında ayrıyeten Windows 11 ve Microsoft Store için birtakım yeniliklere değindi. Ana başlıklar ise şu halde:
- Mevcut kodlarınızı kullanabileceğiniz, uygulamalarınızı Windows’ta alımlı hale getirmenize imkan tanıyan yeni uygulama oluşturma araçları.
- Microsoft Store ve Arama entegrasyonu.
- Windows 11 Widget özelliği üzerinde geliştirmeler.
- Yeni aygıtlarda uygulamaları geri yükleme.
- Yapay zeka yeteneklerine sahip yeni geliştirme kiti Project Volterra ve kapsamlı Arm-native geliştirici araç seti.
Microsoft, CPU, GPU ve NPU (neural processing unit) üzerinde mahallî bilgi süreci ve Azure ile bulut bilişimi bir ortaya getirerek akıllı hibrit bilgi süreç dünyasına yönelik adımlar atıyor. Şirkete nazaran gelecekte istemci ve bulut ortasında bilgi süreç iş yüklerini taşımak, bugün telefonunuzda Wi-Fi ve hücresel ortasında geçiş yapmak kadar dinamik ve meselesiz olacak.
Yapay zeka kullanımı, klâsik işlemci (CPU) ve GPU yeteneklerinin ötesinde muazzam seviyede süreç gücü gerektiriyor. Lakin yeni silikon tabanlı hudut sürece üniteleri (neural processing unit-NPU), kıymetli yapay zeka iş yükleri için işleri kolaylaştırmak için geliyor.
En kıymetli duyurudan başlayalım. Microsoft, Visual Studio 2022’nin lokal bir Arm64 sürümü ve minyatür bir Arm PC üzerinde çalışıyor. Visual Studio 2022’nin Arm mahallî sürümünün önizleme sürümü “önümüzdeki birkaç hafta içinde” kullanıma sunulacak ve Arm64 .NET dayanağıyla birlikte bu yıl içinde büsbütün gönderilmesi bekleniyor.
Surface Pro X üzere Arm aygıtlar, Visual Studio’yu x64 emülatör yoluyla çalıştırabilse de kimi özellikler desteklenmedi ve performansta düşüşler yaşandı. Visual Studio 2022 ve VS Code için lokal Arm dayanağı muhakkak geliştiricilerin ilgisini çekecek. Microsoft, bu süreç için “Arm-native araç zinciri” ismini verdiği şeyi yaratıyor:
- Visual Studio 2022 & VSCode
- Visual C++
- .NET 6 ve Java
- .NET Framework
- Windows Terminal
- WSL ve WSA
Arm lokal takviyesinin yanı sıra Arm takviyeli bir geliştirici aygıtı oluşturmak için Qualcomm ile bir defa daha paydaşlık kuruldu. Project Volterra, geliştiricilerin bulutta mahallî yapay zeka (AI) uygulamaları oluşturmasına imkan sağlamak için bir Snapdragon işlemci ve bir sinirsel süreç ünitesi (NPU) kullanacak.
Aygıt Mac Mini’ye benziyor ve kompakt bir dizayna sahip. Böylelikle geliştiriciler birden fazla Project Volterra PC’yi masalarına yahut sunucu raflarına yerleştirebilir. Microsoft şimdi kesin özellikleri açıklamıyor, lakin Project Volterra’nın bir DisplayPort ve Ethernet temas noktasının yanı sıra üç USB ilişki noktası var. Aygıtın yan tarafında da iki adet USB-C temas noktası bulunuyor ve aygıt geri dönüştürülmüş okyanus plastiğinden üretilmiş.
Hudut ağı işlemcisi ekseriyetle PC’lerde gördüğünüz bir şey değil. CPU’dan makine tahsili vazifelerini üstlenerek pil gücünden tasarruf etmeye yardımcı olan NPU’lar telefonlarda çok daha yaygın. Lakin yerleşik NPU’lar içeren yongalarla birlikte masaüstü platform için bir genişleme göreceğiz. Microsoft’un baş eser sorumlusu Panos Panay şöyle diyor:
“Gelecekteki tüm bilgi süreç aygıtlarının olmasa da birçoklarında NPU’ların yerleşik olduğunu görmeyi beklediğimizden, uçtan uca Windows platformuna NPU’lar için dayanak sağlayarak geliştiricilerin bu yeni yeteneklerden yararlanmalarını kolaylaştıracağız.”
Volterra ile Microsoft, NPU’lar için Windows takviyesi ekliyor. Şirket ayrıyeten Visual Studio 2022 ve Windows Terminal üzere geliştirme araçlarının yakında ARM donanımında mahallî olarak çalışacağını söyledi. Tüm bunlar, şirket geliştiricilerinin Windows için lokal ARM uygulamalarını programlamasını sağlamak için her zamankinden daha istekli olduğunu gösteriyor.
Redmond devi, açık Windows platformuyla insanların .NET, web, Android, C++, Linux yahut yazılım lisanı fark etmeksizin uygulamaları Windows üzerinde rahatlıkla geliştirmesini ve çalıştırabilmesini hedefliyor.
Windows masaüstü uygulamaları oluşturmak için kullanılan Windows App SDK ve WinUI 3 platformu, Windows 10’daki kullanıcılara ulaşmaya devam ederken C# yahut C++ kullanarak Windows 11 için varlıklı lokal uygulamalar geliştirmeyi kolaylaştırıyor. En son Windows App SDK 1.1 güncellemesi önizleme kademesinde ve yakında kullanıma sunulacak. WinUI 3’teki Fluent görsel malzemeler, güncellenmiş masaüstü pencereleme API’leri, anında iletme bildirimlerine yönelik geliştirmeler, C++ için yeni ortam API’leri ve çeşitli performans iyileştirmeleri üzere yeni özelliklerle yakında piyasaya sürülecek.
Uygulamanızı oluşturmak ve WinUI 3’ü kullanabilmeniz için iki araç da güncellendi:
- Template Studio for WinUI (C#): Bu Visual Studio uzantısı, yeni bir C# WinUI 3 uygulaması için başlangıç sürecini kolaylaştırıyor. Bu bağlamda uygulamanın kullanıcı arayüzü, mantığı ve paketlemesi için proje iskelesi sağlıyor.
- .NET Upgrade Assistant: WinUI 2’den WinUI 3’e güncelleme dahil olmak üzere .NET UWP uygulamalarının .NET 6’ya geçişini otomatik hale getirmek maksadıyla bu açık kaynaklı araçta yeni güncellemeler yapılıyor.
Platformlar ortası uygulama geliştirme için .NET Multi-platform App UI (.NET MAUI) 1.0 artık hazır. .NET MAUI, paylaşılan bir kod tabanından Android, iOS, macOS ve Windows üzerinde çalışabilen uygulamalar oluşturmanıza yardımcı oluyor ve Windows üzerinde çalışırken de WinUI 3 üzerine şurası.
Sitenizi bir uygulama üzere dağıtmanıza ve daha varlıklı işletim sistemi özelliklerinden yararlanmanıza imkan tanıyan Progressive Web App‘ı (PWA) kullanabilirsiniz. Microsoft artık en son URL protokolü işleyici kaydı ve özel başlık çubukları için pencere denetimleri katmanı üzere yeni özellikler getirdi.
Öte yandan uygulamalarınıza web içeriklerini dahil etmek için WebView2’yi kullanabilirsiniz. WebView2’nin paylaşılan çalışma vakti, Microsoft Edge tarayıcısıyla birebir anda en yeni web platformu özelliklerine ve güvenlik güncellemelerine erişmenizi sağlarken, uygulamalar ortasında footprint’i ve çalıştırma vakti maliyetlerini en aza indirerek verimlilik sağlıyor.
Windows Subsystem for Linux (WSL), bilhassa bulut ve web için birçok geliştirici, mühendis ve Linux iş akışlarına aşina birçok insan için kıymetli bir araç haline geldi. Windows geliştiricisi, WSL’yi daha kolay formda yüklemek ve güncellemeniz için yakın vakitte Microsoft Store’da kullanıma sunmuştu.
Windows Subsystem for Android (WSA), bildiğiniz üzere Windows 11 ile hayatımıza girdi. WSA daima güncellenmeye devam ediyor ve kısa mühlet evvel değerli bir güncelleme aldığını yazmıştık.
Windows 11’deki widget’lar, kullanıcılar için yeni, kolay anlaşılır ve kullanışlı bir görünüm sağlamak gayesiyle tasarlandı. Microsoft, Windows 11’de Win32 ve PWA uygulamaları için Adaptive Cards platformu tarafından desteklenen yeni bir araçla birlikte Widget’lar tasarlamanıza imkan tanıyacak. Lakin şu an için tarih verilmedi ve yılın ilerleyen saatlerinde geliştiriciler için hazır olacak.
Evrak Gezgini üzerinde bulut entegrasyonunun geliştiğinden daha evvel bahsetmiştik. Microsoft, bulutta içerikler oluşturan ve depolayan uygulamaların, bu özel içeriği Windows 11’deki Belge Gezgini üzere alanlara ve yaygın belge irtibat kutularına entegre etmenizi kolaylaştıracak bir yaklaşım benimsiyor. Özetle, artık bulutla bağlantı kuran uygulamaların içeriklerine Windows ortamında ulaşmak daha kolay olacak. Microsoft bu hususta yakında daha fazla ayrıntı açıklayacağını söylüyor.
Windows 11 ile birlikte Microsoft Store sıfırdan geliştirilmişti. Kullanıcı arayüzünün yanı sıra geliştiriciler için de birçok yeni gelişme yaşandı. Şirket artık mağazası için kimi yeni duyurular yaptı:
- Microsoft Store herkese açıldı: Microsoft Store’daki Win32 uygulamaları için bekleme listesi programı kaldırıldı ve tüm uygulama geliştiricilerine açıldı. Microsoft, geçen yıl Microsoft Store’da Win32 uygulamaları için bir bekleme listesi programı duyurmuştu. Bugün program artık tüm Win32 geliştiricilerine (.NET, C++, Electron, Flutter, Qt, Rust ve daha fazlası) için kullanılabilir durumda.
- Microsoft Store Reklamları: Microsoft, geliştirici topluluğundan gelen geri bildirimlere dayanarak hakikat müşterilere hakikat vakitte ulaşmaya yardımcı olmak için yakında yeni geliştirici araçlarını denemeye başlıyor. Geliştiriciler, Microsoft Advertising’i kullanarak Mağaza’da reklam kampanyaları oluşturabilecek, yayınlayabilecek ve görüntüleyebilecek.
- Amazon Appstore: Windows 11’deki Amazon Appstore önizlemesi şu anda ABD’de mevcut ve bu yılın sonuna kadar Fransa, Almanya, İtalya, Japonya ve Birleşik Krallık dahil olmak üzere beş ülkeye daha genişleyecek. Maalesef hala ülkemiz için bir gelişme yok, lakin listedeki ülkeler de bir oldukça kısıtlı.
Microsoft Store’da yapılan öteki yeniliklere bakacak olursak;
Windows Arama
Bir uygulama Microsoft Store’da listelendiğinde, Windows Insider’lar yakında Başlat Menüsü üzerinden Microsoft Store’daki arama sonuçlarını görüntüleyebilecek ve akışından uzaklaşmadan uygulamayı buradan basitçe yükleyebilecek. Başlat Menüsü bildiğiniz üzere Windows üzerinde en çok kullanılan alanlardan biri ve insanların yarısından fazlası sistemli olarak buradan arama yapıyor. Microsoft ayrıyeten arama özelliğinin ekseriyetle uygulamalar için kullanıldığını söylüyor.
Uygulamaları Geri Yükleme
Yazılım üreticisi, kullanıcıların yeni bilgisayarlarına süratli ve sıkıntısız geçiş yapabilmesi için evvelce Microsoft Store’dan yüklediği uygulamaları yeni Windows aygıtlarına otomatik olarak geri yüklemesine imkan tanıyan bir özelliği de test etmeye başlıyor. Böylece geliştiriciler de kullanıcılara tekrar yüklemeleri için bir hatırlatma yapmak zorunda kalmayacak. Bu özelliğin yakında Windows Insider kanalına ulaşacağını not düşelim.
Pop-up Mağaza (Açılır Pencereler)
Açılır mağaza ve Microsoft Store rozetleri, geliştiricilerin rastgele bir web sitesinde uygulamaları kolaylıkla tanıtmasına imkan tanıyarak yükleme tecrübesini geliştiriyor.
PWA Geliştiricileri İçin Yeni Araçlar
Geçtiğimiz yıllarda PWABuilder.com, gelişmiş PWA’ları öğrenmek, başlatmak, oluşturmak, paketlemek ve uygulamaları Microsoft Store’a yahut başka pazarlara dağıtmak için bir araç oldu. Bu tarafta yapılan yenilikler ise şu biçimde:
- PWA Starter: Bu yetenek, geliştiricilerin performansa, ana işletim sistemiyle entegrasyona ve mükemmel bir kullanıcı tecrübesi için yönergelere yardımcı olarak PWA başlangıç sürecine yardımcı oluyor.
- PWA Studio: Bu Visual Studio Code’dan ayrılmadan PWA’ların oluşturulmasına, paketlenmesine ve Microsoft Store’da yayımlanmasına yardımcı olan yeni bir Visual Studio Code uzantısı.
- Meta Quest takviyesi: Microsoft Store’daki PWA’lar HoloLens aygıtlarında esasen desteklenmekte ve Meta yakın vakitte VR aygıtlarında PWA’ları desteklediğini duyurdu. Microsoft ve Meta, PWABuilder’ı sanal ve karma gerçeklik için PWA’ları paketlemek, sonuncu araç haline getirmek için paydaşlık kurdu ve geliştiricilere Meta Quest ve HoloLens için paketleri yandan yükleme yeteneği sağladı.